Зиѐвуддин Раҳим, Одилхон қори Юнусхон ўғли

 َظ ى
 ْه ِر
 ِ
 َخ ْدي
 َر َل
 ُأ 
 ِم
 ْن 
 ََ ْن
َط َْ 
ِر
 َز ي
 ُُ
ل 
 َدف َي
 ْل ََ
 َل ُأ 
 ََ ْع
 َط
 ُ ي 
 ََ ْو
َم َدن
 َع ُأ
 
َر َو
ُها 
ْلا ُب
َخ
ِرا
ُّي
.ُدَْحَأَو ُّيِئاَنَّنلاَو
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам 
шундай деганлар:
“Нафсим измида бўлган Зотга қасамки, бирингиз арқонини олиб, ўтин териб, 
уловига юклаб 
(бозорга олиб бориб сотиши)
бир киши олдига тиланчилик қилиб келишидан: унинг 
бериши ѐки ман этишидан яхшироқдир”
(Бухорий, Насоий, Аҳмад ривояти). 
Бу ҳадисда тиланчилик билан ўзини хор қилишдан кўра тоққа чиқиб, ўтин териб кун кўриш 
афзаллиги таъкидланмоқда. Тоғ-тошларда юриб, ўтин териб тирикчилик қилиш қийин. Бу жуда сердаромад 
иш ҳам эмас. Бироқ одамлар эшиги олдида сарғайиб, бирон нарса сўрашдан минг марта яхши. Мана Ислом 
дини нимага чақиради? Ҳа, шариатимизда иффат, ҳаѐ улуғ фазилат ҳисобланади, ўз меҳнати, пешона тери 
билан рўзғор тебратишга тарғиб этилади. Бу ерда енгил-елпи, ҳаром-ҳариш йўллар билан даромад топиш 
илинжидаги кимсаларга қаттиқ раддия берилмоқда. 
22
Ривоят санадида Осим ибн Убайдуллоҳ бор. У заиф ровий саналади (Ҳайсамий, “Мажмауз завоид”). 
23
Бу ривоятни Жалолиддин Суютий “Жомеул аҳодис”да, Саховий “Ал-мақосидул ҳасана”да, Муттақий Ҳиндий “Канзул 
уммол”да келтирган. Муновий “Файзул қодир”да айтишича, ривоят санади ҳасан. 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

43 
Хулоса ўрнида амирул мўминин Умар розияллоҳу анҳунинг сўзини келтирамиз: “Сизлардан 
биронтангиз касб-кор қилмасдан бир жойда ўтириб олиб: “Эй Аллоҳ, менга ризқ бер”, демасин. Чунки, 
осмондан олтин ѐки кумуш ѐғилмаслигини яхши биласиз” (Абу Ҳомид Ғаззолий, “Иҳѐу улумид дин”).