Зиѐвуддин Раҳим, Одилхон қори Юнусхон ўғли

“
(Эй инсонлар,) 
то қабрларни зиѐрат қилгунингизгача 
(яъни, ўлиб қабрларга киргунгизгача)
 
сизларни 
(мол-дунѐ)
тўплаб кўпайтириш тўсиб қўйди! Йўқ, сизлар яқинда 
(бу қилмишингиз 
оқибатини)
 биласизлар! Яна бир бор йўқ, яқинда биласизлар. Йўқ, агар 
(дунѐга қул бўлиш оқибатини)
 
аниқ илм билан билганингизда 
(унга кўнгил бермасдингиз)
!”
(“Такосур” сураси, 1-5-оятлар). 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

70 
Яъни: эй одамлар, бойлик, мансаб-мартаба, бола-чақа кўпайтиришда кимўзарга ўйнаш сизларни 
Раббингиз Аллоҳ таолога ибодат қилишдан тўсиб қўйди. Вақт борида ақлингизни йиғиб, тавба 
қилмадингиз, бу ишингиздан воз кечмадингиз, балки қабрга киргунингизгача мол-дунѐ йиғиш, 
давлатингизни бошқаларга кўз-кўз қилиш билан овора бўлдингиз. Энди бунинг оқибати қандай бўлишини 
яқинда биласиз. Агар ҳаѐтлик чоғингизда қилаѐтган ишингиз нима билан якунланишини билганингизда, 
зинҳор бундай қилмасдингиз. 
Шундай экан, охиратдан умидвор бандалар, бойлик тўплайман, мансабга эришаман, бола-чақа 
орттираман, деб асосий вазифангизни – Аллоҳга ибодат қилишни, У Зот буюрган йўлдан юришни унутиб 
қўйманг. 
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: “Мен 
сизлар учун фақирликдан қўрқмайман, балки мол-дунѐ тўплашда мусобақалашишингиздан қўрқаман. Мен 
сизлар (бехос) хато қилишингиздан қўрқмайман, балки гуноҳни атайин содир этишингиздан қўрқаман” 
(Ҳоким ривояти. Ҳадис санади саҳиҳ). 
Яна Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: 
“Банда: “Бойлигим, бойлигим!” дейди. Ваҳоланки, унинг учун молидан фақат уч нарса: еб битиргани, 
кийиб чиритгани, садақа қилгани бўлади. Бундан бошқаси одамларга қолади” (Муслим ривояти). 
Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳуга кўра, бу оят қабр азоби ҳақида нозил бўлган (Термизий, Ибн 
Жарир, Ибн Мунзир ривояти). 
Қатода мазкур оят ҳақида шундай дейди: “Одамлар: “Бизнинг бойлигимиз, бола-чақамиз 
фалончиникидан кўпроқ, фалончининг бойлиги пистончиникидан кўпроқ”, дейишди. Мана шу нарса 
уларни Аллоҳга ибодат қилишдан тўсиб қўйди. Улар залолатда ўлиб кетишди” (Абдураззоқ, Абд ибн 
Ҳумайд, Ибн Жарир ривояти). 
ٍضاَيِع ِنْب ِبْ َك ْنَع
َر
ِض
َي 
ُللها
َع ْن
ُو 
َؿاَق
:
ُللها ىَّلَص َِّبَِّنلا ُتْ َِس
ُؿوُقَػة َمَّلَسَو ِوْيَلَع 
: