Sportda matematika

 
 Dars o‘tish natijasida qanday ko‘nikmalarga ega bo‘lish lozim: 
1.
Miya qobiqlari ajratilgan bosh miya preparatida bo‘limlarini aniqlash. 
2.
Uzunchoq miyada oldingi va orqa yuzalarini, oq modda va kul rang moddalarni ajrata bilish. 
3.
Miyachani yarim sharlarini, uch juft oyoqchalarini, kul rang va oq moddani joylashish 
xususiyatlarini ko‘rsatish. 
4.
Bosh miya preparatida miyaning IV qorinchasini aniqlash. 
5.
Bosh miya ustuni preparatida o‘rta miyaning ikkita oyoqchasini, to‘rt tepalikni, miya quvirini 
ko‘rsata bilish. 
6.
Bosh miyaning sagittal kesmasida oraliq miyada ko‘rish bo‘rtigini, epitalamus, metatalamus va 
gipotalamus qismlarni aniqlash.
Mashg‘ulotning mazmuni 
Miya ustuni
uzunchoq miya, ko‘prik, miyacha, o‘rta miya va oraliq miyalardan tashkil topgan
Uzunchoq miya
konussimon shaklga ega, u pastki tomonda orqa miya, yuqori tomonda ko‘prik 
bilan chegaralanadi. Uzunchoq miyani oldingi yuzasida oldingi o‘rta yoriq joylashgan bo‘ladi. 
Oldingi o‘rta yoriqning ikki tomonida ikkita do‘nglik shaklida piramidalar joylashadi. Uzunchoq 
miyani orqa yuzasida orqadagi o‘rta egat o‘tadi. Orqadagi o‘rta egatning ikki tomonida nozik va 
ponasimon tutamlar joylashadi.
Uzunchoq miyaning yon satxida oldingi o‘rta yorikka parallel xolda ikkita oldingi yon egatlar 
joylashgan. Oldingi urta yorik bilan oldingi yon egatlar o‘rtasida uzunchqk miyaning piramidalari 
yotadi. Orqadagi o‘rta chiziqqa parallel xolda uzunchoq miyaning yon satxida orqadagi yon egatlar 
joylashgan. 
Oldingi yon egat va orqadagi yon egat vositasida uzunchoq miya tizimchalariga ajratilgan. 
Piramidalardan oldingi yon egat bilan turgan ovalsimon shaklga ega bo‘lgan olivalar joylashadi. 
Piramida bilan oliva o‘rtasidan bosh miya XII juft nervining til osti nervining ildizlari, olivaning 
orqasidan IX, X, XI juft nervlarining – til, xalqum, adashgan va qo‘shimcha nervlarning ildizi 
chiqadi.
Uzunchoq miya oq va kul rang moddalardan iborat. Orqa miyadan farqli uzunchoq miyada kul rang 
modda turli shaklga va xajmga ega bo‘lgan neyronlar to‘plamidan – yadrolardan iborat. Uzunchoq 
miyaning oq moddasi tarkibiga xususiy yoki endogen va ekzogen nerv tolalari kiradi. Endogen 
tolalar uzunchoq miya soxasida joylashgan yadrolarni bir-biri bilan birlashtiradi.