9-laboratoriya ishi geologik xarita bo‘yicha geologik qirqim tuzish laboratoriya ishining maqsadi

---

1 
9-LABORATORIYA ISHI
 
 
GEOLOGIK XARITA BO‘YICHA GEOLOGIK QIRQIM TUZISH 
1.
 
Laboratoriya ishining maqsadi 
 
Geologik xaritadan ikki chiziq orqali kesim tuzish va tog’ jinslari 
qatlamlarining paydo bo’lishi va joylashish sharoitlari, litologik tarkibi va 
yoshini aniqlash. 
2.
 
Laboratoriya ishida foydalanish uchun materiallar va uskunalar 
 
-
shartli belgilari tushirilgan geologik tuzilishi (moddiy tarkibi, yoshi va 
tog’ jislarining joylashish sharoitlari) elementlari orqali ifodalangan qurilish 
maydonining sxemalashgan geologik xaritasi (plakat); 
-
laboratoriya ishlari uchun daftar.
3. Umumiy ma`lumotlar 
Geologik xarita – yer ustki maydoni geologik tuzilishining grafik tasviri 
bo’lib, turli tog’ jinslari maydonlarida gorizontal tekislikka chiqishini va paydo 
bo’lishini proyeksiya orqali ifodalaydi. U topografik asosda quriladi.
Muhandis-geologik xaritalar qurilish maqsadlari uchun tuziladi. 
Muhandis-geologik xaritalar qurilish maydonining geologik va gidrogeologik 
sharoitlari, fizik-geologik jarayonlar va hodisalar, hamda tog’ jinslarning fizik-
mexanik xossalari to’g’risida ma'lumotlarga ega bo’ladilar.
Masshtab turiga qarab xaritalar quyidagicha taqsimlanadilar: mayda
masshtabli xaritalar (1:500000 va undan mayda), o’rta masshtabli xaritalar 
(1:50000 - 1:200000) va yirik masshtabli (yoki detalli) ( 1:25000 va undan 
yirik). 
Geologik kesim maydon chuqurligi bo’yicha geologik tuzilishini, qidiruv 
chizig’i bo’ylab grafik ko’rinishdagi ifodasini bildiradi. Ular geologik xaritalar 
yoki quduqlar ma'lumotlari bo’yicha tuziladilar. Kesimlarning vertikal va 
gorizontal masshtablari ko’p yo’llarda xaritani masshtabiga mos tushishi 
kerak. Zaruratda, katta tasvirga ega bo’lish uchun xarita masshtabiga nisbatan 
kesim masshtabini kattalashtirish mumkin, yoki vertikal masshtab gorizontal 
masshtabga nisbatdan ko’paytiriladi. Tog’ jinslarni burmali yotishida vertikal 
masshtabni gorizontal masshtabga nisbatan ko’paytirish yoki kamaytirish 
mumkin emas, negaki kesimda ko’rsatilgan burmalar noto’g’ri talqin qilinadi. 

---

2 
Transport qurilishida muhandis-geologik kesimlar ko’prik o’tish joyi 
bo’ylab, tonnel trassasi va temir yo’l izi bo’ylab yoki birnecha yo’nalishlar 
(ikkitadan kam emas) bo’yicha sanoat-fuqaro inshootlari konturlari yo’nalishi 
bo’yicha tuziladi.