Ишнинг кўзини биладиган одамнинг замонавий одоб- ахлоқ китоби./ Нашрга тайёрловчи Дилрабо Мингбоева

Таъкиднома ва қайдномалар
Бизнинг оиламиз воқеалари дўстларимиз, қа-
риндошларимиз, танишларимиз учун ҳам муҳим-

---

71
дир. Биз уларни доимо мактубларимиз орқали 
уларга етказишимиз зарур.
Туғилиш, ўқиш, тўй-томоша, юбилей, касал-
лик, тузалиш, ўлим каби оилавий ҳолатлар шулар 
жумласидандир. Бундай маънодаги мактублар ўз 
ҳолатига кўра қисқа, расмиятчиликлардан холи 
бўлмоғи лозим. Албатта, бу мактуб юборувчи ва 
мактуб эгасининг ҳолатига боғлиқ. Лекин бари-
бир унинг асосий мазмунини қисқалик ва аниқ-
лик ташкил этади.
Фарзанд дунёга келиши ҳақидаги хатларни 
битаётганимизда эътибор беришимиз керак бўл-
ган бир жиҳат бор. Яъни дўстларимиз ва яқинла-
римизни фақатгина фарзанднинг дунёга келиши 
қизиқтирмайди, балки улар она ва боланинг са-
ломатлиги учун ҳам ташвишланадилар. Шунинг 
учун бу ҳақида ҳам маълумот бериб ўтиш шарт.
Худди шу усулда, қон-қариндошлар, таниш-би-
лиш, дўстларга ҳам билдириш хати, олий ўқув 
юртига кириш, тўй-томоша, оилавий қувончлар 
ҳақида ёзиш мумкин.
Таъкиднома таниш ёки нотаниш шахслар-
га турли оҳангни ифодалаган ҳолда ёзилади, 
масалан, турмуш ўртоғининг қариндошларига 
ёки мансабдор шахсларга нисбатан ўта жиддий 
оҳангда ёзилади.
Касаллик, ўлим ҳолатларини ўзида акс этти-
рувчи мактублар баъзан тўғридан-тўғри намоён 
бўлмаслиги лозим. 
Шахс учун қадрли инсонининг ўлимини тўсат-
дан билдириш учун аввал унинг кўнглини олиш 
шарт. Бу ҳолат жуда кўп ҳолатларда кишилар ҳа-
ётидаги хавфли ҳолатларни олиб келиши мумкин.

---

72
Бу ҳолатга тайёрланиш кишилардан улкан ма-
тонат ва моҳирликни талаб этади.
Агар бу оғир қайғули ҳолатни етказишга ўзин-
гизда куч тўплай олмасангиз, бошқа учинчи шахс 
орқали етказмай, шу инсоннинг яқин қариндоши 
ёки дўстидан мактуб ёзинг. Хатда воқеага шун-
дай эҳтиёткорлик билан ёндашингки, бу хабар 
унинг соғлиғига салбий таъсир кўрсатмасин.
Бошқа усулдаги хабарномаларга оила сирига 
тааллуқли бўлмаган, шахсий ҳаётдаги саёҳатлар 
ҳақида маълумот бериш мактублари киради.
Бу каби мактубларда «Мен» сўзини кўп ишлат-
масликка, мақтанчоқликдан йироқ, содда, сами-
мий мактуб ёзишга интилинг.
Саёҳат, у қандай бўлишидан қатъи назар, жон-
ли ва қизиқарли, жуда кўп ажойиб воқеаларга 
бой бўлиши керак; ортиқча майда-чуйда гаплар 
зериктириб қўйиши мумкин.
Доимо ўзи ҳақида маълумот берувчи инсон-
нинг хати унинг манманлиги, атрофдаги ҳолат-
дан бехабарлиги, фақат ўзи ҳақида ўйлашидан 
далолат беради. Бу ҳолатда қизиқарли матн ту-
зиш шахснинг кузатувчанлиги ва зукколилига 
боғлиқ. Бирор-бир бадиий асардаги табиат акс 
этган ҳолатнинг кичкинагина тасвири табиат-
севарлар учун катта аҳамият касб этгани каби 
бизнинг ўз кўзимиз билан кўрган манзарани қай 
ҳолатда тасвирлаб беришимиз ҳам катта аҳами-
ятга эга.
Мактубнинг аҳамияти биз воқеаларни қандай 
жамлаганимиз, қандай баён қилиш маҳорати-
мизга ва бошқаларга боғлиқ.

---

73