Mavzu; Musiqa madaniyat darslarida yuqori sinf o'quvchilarini jaxon musiqa madaniyat medodlarini o'rgatish

Musiqa  savodi 

Musiqa    savodi    bo’yicha    ma’lum    hajmda    bilim    berish    nota    bilan  

kuylash  malakalarini  hosil  qilishga  ham  alohida  e’tibor  beriladi.  Tuvush  qator  

bosqichlarining    baland  –  pastligi,    nota    chiziqlariga    joylashuvi,    pauzalarning  

uzun    qisqaligi,    o’lchov,    major    va    minor    ladlari,    dinamik    tuslari    kabi  

musiqaning  nazariy  elementlari  bilan  tanishadilar. 

Musiqa    savodida    berilayotgan    tovushlarning    tabiiy    jarangi    bilan  

bog’lab    borish    muhim    ahamiyatga    ega.    Bosqichlarning    aniq    balandligi    va  

notalarning    cho’zimini    his    etishda,    kuylash    malakasini    takomillashtirishda  

nota bilan  kuylashga  alohida  e’tibor  beriladi.  Kuy  va  qo’shiqlarning  musiqiy  

matnini  solfedjio  qilib  ayta  olishga,  oddiy  tahlil  qila  bilishga  o’rgatish  orqali  

o’quvchilarga  musiqaning  oddiy  to’zilishi  haqidagi  tushunchalar  singdiriladi  

va    ular    bora-bora    oddiy    ohangni    nota    bilan    kuylab    bera    olish    darajasiga  

erishishadi.    Musiqa    taassurotini    boyitish,    tasavvo’rini    kengaytirish,    tinglash  

qobiliyatini  o’stirish  va  musiqiy  didini  tarbiyalashda,  musiqa  tinglash  faoliyati  

juda  katta  ro’l  o’ynaydi. 

Bu    faoliyatda    tinglovchilar    magnitafonda,    televizorda    yoki    birorta  

musiqachini    ijrosida    birorta    asarni    namunali    ijrosini    tinglaydi.   Xor    orkestr,  

ansambl  va  yakka  ovozlar  ya’ni  solistlar  ijrosida  turli  janrdagi  klassik  janrlar  

bilan    tanishishadi,    san’atning    katta    dargoxlariga    qadam    tashlashadi.  

Musiqaning  san’at  sifatida  tasavvurlash  qudratini,  tabiat  va  hayot  go’zalligini,  

boqiylik  va  hatti  harakatlarida  qaytarilmas,  ko’z  ilg’amas  qirralarini  musiqiy  

ohangdagi  rang-barang  bo’yoqlarida  idrok  qilib  chuqurroq  his  etadilar.  Kuylar  

o’quvchilarning    xotirasida    chuqur    o’rnashib    qolishi    uchun    bu    kuylarning  

---

 

54 

ohanglarini  o’quvchilar  bilan  kuylanadi.  Ayniqsa  asar  musiqa  asbobi  ijrosida  

tinglanib    so’ng    kuylab    ko’rish    orqali    qayta    mustahkamlanadi.    Kuylarni  

tinglash  bilan  o’quvchilar  musiqaning  turli  janrlari -  marsh  qo’shiq  va  raqs  

haqida  batafsil  tushunchaga  ega  bo’lishadi.    

Xor  ansambl,  yakkaxon  to’garaklar  tashkil  topgan  bo’lsa,  musiqaga  

bo’lgan  havas  va  ishtiyoq  yanada  oshadi.  Kechalar,  turli  bayramlar,  tantana  

va    tadbirlar    o’stirib    kelayotgan    san’atkorlarni    estetik    tarbiyalash    juda    katta  

ahamiyatga  ega.  Bunday  tadbirlar  ota-onalar  bilan  bamaslaxat  ish  olib  borilsa  

yanada  esda  qolarli  va  qiziqarli  bo’ladi,  va  ota-onalarni  hamkorligida  bo’lsa,  

maqsadga  muvofiq  bo’ladi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

55