Мавзу: шахснинг психологик қиёфасини т

 
 
 
 
 
 
Ўқитувчининг 
сифатлари 
Ғоявий
ишончлилик
Эътиборлилик 
фикрий 
теранлик
Маданиятлилик 
Инсонпарварлик 
самимийлик
Чидамлилик 
Ташаббускорлик 
Ишчанлик 
Танкидийлик 
Дилкашлик 
Камтарлик 
болаларга 
мухаббат
Ватанпарварлик 
Сиѐсий
онглилик
Педагогик
эрудиция
Тарбияланганлик 

---

32 
Мазкур хусусиятлар шахс сифатларини тартиблаштириш, уларни шахсда 
шакллантириш имкониятини оширади. Шу нуқтаи - назардан педагогик 
психология фанида уларни маълум тамойил асосида тартиблаштиришга 
харакат қилинган. Эътибор берилса, юкорида зикр этилган ўкитувчи шахси 
сифатлари бир-бири билан ўзаро боғлик ва маълум маънода айтиш мумкинки, 
уларнинг йигиндиси ўкитувчи шахсини ташкил этади.
Бироқ 
мазкур 
сифатларни 
маълум 
бир 
тамойил 
асосида 
тартиблаштириш зарурияти пайдо булади ва бу йуналишда маълум ишлар 
амалга оширилган. Олимларимиз ўқитувчи шахсининг тузилмавий - иерархик 
моделини яратиш устида бир қанча тадқиқотлар натижаси ўларок ўкитувчи 
шахсининг психологик моделлари дунѐга келди.
Шулардан Л.М. Митина томонидан илгари сурилган ўқитувчи шахси 
моделини куриб чиқамиз. Олиманинг фикрича, ўқитувчининг касбий 
жихатдан мухим ахамиятга эга булган шахс сифатларини бешта гурух 
атрофида жамлаш мумкин. Бу гурухлар ўқитувчи шахсининг маълум 
кирраларини ўзида акс эттиради. Уларга куйидагилар киради: педагогик 
максадни қўйиш (ПМК), педагогик тафаккур (ПТ), педагогик йуналганлик 
(ПИ), педагогик рефлексия (ПР), педагогик такт (ПТ).

---

33 
Шу ўринда таъкидлаш жоизки, хар бир гурух, ўзида шахснинг маълум 
сифатларини умумлаштиради ва улар фаолиятда, муомалада шаклланади. 
Шунингдек, маълум даражада улар ирсий лаѐкатга боғлиқ холда амалда 
қўлланилади. Ўқитувчи шахсининг тузилмавий - иерархик моделининг энг юксак 
даражасини педагогик кобилиятлар ташкил этади. 
Айниқса унинг хам лойихалаштирувчи - гностик ва рефлексив - 
перцептив қобилиятлари педагогик фаолиятда муҳим аҳамият касб этади. 
Педагогик қобилиятлар шахс сифатларининг алоҳида комбинациясини 
ташкил этади. Маълум маънода айтиш мумкинки, ўқитувчи шахсининг 
структурасида гармоник муносабат юзага келиш керак бўлади. 
Ўқитувчи шахсининг структурасида гармоник муносабат барча 
психологик сифатларнинг тенг ва пропорционал ривожланиши асосида 
амалга оширилмайди, балки педагог хаѐти ва фаолиятининг маъносини 
ташкил этадиган кобилиятларнинг максимал даражадаги тараккиѐти 
хисобига таминланади. Ўқитувчи фаолияти буйича тадкикот олиб борган 
олимларнинг фикрича ўқитувчи шахси структурасининг шаклланишида 
Ўқитувчи
шахсининг 
сифатлари