Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

нинг аниқ талаффузи мухнм бўлиб, у асарнинг ғоявий
мазмунини очиб беради. Ҳаётда сўзларнинг уч хил та-
лаффуэн фарқланади:
1. 
Кундалик сўзлашув талаффуэи. 
2 Актёрлик та-
лаффузи. 3. Қўшиқчилик талаффузи.
Кундалик сўэлашув талаффуэи содда бўлиб, сўэлар-
га кўпинча алоҳида урғу берилмайди, таъкидланманди.
Актёрлик (саҳна) талаффузн ўз хусуснятлари билан
кундалик талаффуздан фарқ қилади. Унда сўзларга ур-
ғу бериш, оҳангдорликни таъминлаш, таъкидлаш хусу-
сиятлари бўлади. Бу жиҳатдан саҳна нутқи қўшиқчн-
лик талаффузига бир қадар яқин туради. Лекин актёр
нуткида товушлар беқарор, овоз тез ўзгарунчан бўлади.
Қўшиқчилик талаффуэида аввалдан 
сўэдаги урғу-
лар, темп, куй, тон 
аниқланган 
бўлади. 
Қўшиқ ҳам
нутқ. Унда ҳам сўзлар, сўз шакллари талаффуз этила-
85
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

дн. Матндаги мазмунни тингловчига 
етказиш 
қўшиқ
учун ҳам бирламчи аҳамиятга эга. Қўшиқда айтилаёт-
ган фикр мусиқий оҳангларга ўралган ҳолда бўлади.
Мусиқий оҳанглар кишининг руҳий ҳолатига тез таъсир
этади ва хулқида яхши кайфият яратади. Қўшиқда ун-
ли товушларнинг чўзиқ ёки қисқа айтилиши оҳанг яра-
тади. Бундай чўзнқлик мусиқий 
чўэиқликдир. Нутқда
нутқ тонушлари, асосан, нормал чўэиқликда талаффуз
этилади. Баъзан нутқда қатнашган айрим сўэлар тар-
кибидаги унлилар чўзиқроқ айтилади. Масалан, о н а —
о: на, мардона — мардо: на каби. Бу одатдаги 
чўзиқ-
лнкдир
Эшитилиш жиҳатидан товушнинг баландлиги, кучи,