Кирисиў. Жеке раўажланыў биологиясы пәниның раўажланыў

Ациклик 
деймиз. Әне енди бул пән 
Эмбриологияға ол биохимияға, физиологияға, гистологияға ҳәм тағы басқа 
илимлерге қарама-қарсы усындай Ациклик процесслерди үйренеди. Булар 
онтогенезде изине қайтпайтуғын, жүдә аўыр қайтатуғын процесслер. Усындай 
ациклик 
процесслер 
онтогенездиң 
қурамына 
кирмейтуғынлығын 
(Филогенетикалық процесслер бул эмбриология пәнине кирмейди оны) 
Эволюция теориясы илими тексереди.
Енди, усы эмбриология илими тексеретуғын қандай ациклик процесслер 
бар? Биз оларды 3 группаға бөлемиз.
1. Өсиў (рост). 2. Форманиң пайда болыўы (Формобразавание) 
Морфогенез. 
3. 
Клетканиң 
дифференцировкаланыўы 
ямаса 
цитодифференцировка.
Өсиў 
бул Ацикллик процесс ямаса массаниң көбейиўи ямаса размердиң 
үлкейиўи, бул белгили организм бөлеклеринде өтеди. 
Форманиң пайда болыўы (қәлиплесиўи) 
булда организмдеги Ациклик 
өзгерислердиң жуўмағында болади. 
Клетканиң дифференцировкаланыўында 
бул организмниң химиялық 
қурамыниң Ациклик өзгерислер нәтийжесинде өзгереды. Бунда ишки клетка 
қурамы өзгереди. Демек клетканиң химиялық қурамы өзгериўинде биз улыўма 
организмдеги қәлеген мс. Размердиң ямаса геометрикалық өзгерислерди 
киргиземиз. Оларда ҳәр бир организм бɵлеклериниң бир-биринен 
айырмашылығы (митохондрия) олар буннан ертеде бир-биринен ҳеш 
ажыралмаған бɵлеклер болған (рост организме). 
Енди биз бул эмбриология илимин анықлағанда бул қурамалы илим; 
организмдеги форма пайда болыў туўралы оның клеткасыниң озгерислери 

---

4 
ямаса диференциясы туўралы ҳәр бир организмниң жеке раўажланыўы оның 
өсиўи туўралы илим десек болады. 
Әне усы Ациклик процесслер бул циклик процесслер менен тығыз 
байланыста болады. Булар екеўи қосылып бир пүтин организмниң эмбрионал 
раўажланыўын тексереди. 
Солай етип эмбриологияниң биохимиядан айырмашылығы ол организмниң 
толық өзгерисин үйрениў есапланады ямаса ол организмди молекуляр тийкарда, 
клетка, клеткаға шекемги (надклеточный) ҳәм организм туўыламан дегенше 
болған ўақытты (организменного) тексереди. 
Сол ушын бул пәнди уллы Француз математиги образлы турде бул илим 
Вертикал илим, ал қалған биологиялық илимлер горизантал илимлер деген еди. 
Р.Том.