B. Q. Haydarov



Download 4,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet145/176
Sana20.04.2022
Hajmi4,08 Mb.
#564708
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   176
Bog'liq
Matematika. 5-sinf (2015, B.Haydarov)

1012.
 
Qaysi holda arzon xarid amalga oshiriladi?
0,5
litr
800 so‘m
1
litr
1500 so‘m
1,5
litr
2200 so‘m
1013.
Bo‘lishni bajaring:
a) 37,4 : 0,1; b) 80,62 : 0,1; 
d) 1,981 : 0,1;
e) 234,9 : 0,01;
f) 1,02 : 0,01; g) 15,164 : 0,01; 
h) 2,1306 : 0,001; i) 38,411 : 0,001.
1014.
Bo‘lishni bajaring:
a) 3,7 : 0,1; 
b) 6,2 : 0,1; 
d) 191 : 0,1;
e) 24,9 : 0,01;
f) 1,2 : 0,01; g) 15 : 0,01; 
h) 2,1 : 0,001; 
i) 8,41 : 0,001.
1015.
Tushirib qoldirilgan sonni yozib, bo‘linmani ko‘paytma ko‘rinishiga keltiring 
va ko‘paytmani hisoblang:
a)
5,1
:
0,1
=
5,1


; b)
3,1
:
0,1
=
3,1



d)
1,2
:
0,01
=
1,2


;
e)
6,1
:
0,01
=
6,1


; f)
11,2
:
0,001
=
11,2


; g)
21,9
:
0,001
=
21,9 ∙ 

.
1016.
Bitta oddiy cho‘g‘lanma lampa bir yilda – 219 kilovatt·soat, energiyani 
tejovchi lyuminetsent lampa esa – 43,8 kilovatt·soat elektr energiyani 
iste’mol qiladi. Lyuminetsent lampa oddiy lampadan necha marta 
tejamliroq?
1017.
1 litr suvni elektr choynakda qaynatish 14,4 so‘mga, elekrt plitkada 
qaynatish – 46,8 so‘mga tushadi. Elektr choynakni ishlatish elektr plit-
ka ga qaraganda necha marta arzon?
Uyda bajariladigan mashqlar
1018. 
Bo‘lishni bajaring:
a) 47,2 : 0,2;
b) 25,92 : 7,2;
d) 5,55 : 1,5;
e) 2,688 : 5,6;
f) 2,85 : 1,5;
g) 13,65 : 9,1.
1019.
Bo‘lishni bajaring:
a) 192 : 0,16;
b) 684 : 0,036; 
d) 22,25 : 0,005;
e) 15,6 : 0,015;
f) 45,5 : 0,35; 
g) 2142 : 4,2. 


198
1020.
Bo‘lishni bajaring:
a) 2,7 : 0,4; 
b) 92,5 : 0,37;
d) 0,2184 : 3,9;
e) 42,42 : 1,4;
f) 21,3 : 0,04; 
g) 0,536 : 0,5.
1021. 
Bo‘lishni bajaring:
a) 34 : 1,7; 
b) 19 : 0,01;
d) 42 : 0,6;
e) 6,8 : 0,02;
f) 0,48 : 0,06;
g) 0,75 : 0,5.
1022.
Bo‘lishni bajaring:
a) 54,0204 : 4,2; 
b) 0,45716 : 0,22; 
d) 105,3535 : 3,5;
e) 1 : 0,8; 
f) 10 : 2,5; 
g) 3 : 6,25.
1023.
Bo‘linmani toping:
a) 133,111 : 2,2; 
b) 2639,58 : 8,7; 
d) 46,98 : 1,16;
e) 421 : 1,6;
f) 48 : 0,75;
g) 9 : 0,45.
1024.
G‘ildirak aylanasining uzunligi 1,5 m. G‘ildirak 20,5 marta aylanganda 
qancha masofani bosib o‘tadi? G‘ildirak 231 m masofani bosib o‘tganda 
necha marta aylanadi?
1025.
Dehqon 0,35 ga yerga 0,021 t urug‘ sepdi. 0,3 t shunday urug‘ni qancha 
maydonga sepish mumkin?
1026. 
Tenglamani yeching:
a) 1,936 : 

= 3,2; b) 1,48
a
= 30,34; d) 
b
: 8,04 = 5,05; e) 30,3 : 
k
= 30.
1027. 
Qurilishga 24 000 dona g‘isht keltirildi. Singan g‘ishtlar hamma g‘ishtning 
0,015 qismini tashkil qiladi. Qurilishga nechta butun g‘isht keltirilgan?
1028.
Hisoblang. Natijani ko‘paytirish orqali tekshiring:
a) 7,65 :1,7; b) 3,848 : 0,8;
d) 0,414 : 1,8;
e) 84 : 5,6;
f) 44,56 : 0,1; g) 0,31 : 0,001; 
h) 60,24 : 0,12; 
i) 15,39 : 0,3. 
1029.
Amallarni bajaring:
a) 0,21 : 5 + 3,17 : 8 – 2,22 : 16 + 3,7 : 4;
b) (15,94 + 17,54) : (10,96 + 16,04) ∙ 3,72 – 1,901.
1030.
Hazrati Imom masjidi minorasining balandligi 59 m bo‘lib, u Minor masjidi 
minorasidan 1,18 marta baland. Minor masjidi minorasining balandligini 
toping.


199
Kundalik turmushda siz gazeta va jurnallardan, radio va televideniyedan 
hamda internet sahifalaridan oʻrtacha hosildorlik, oʻrtacha oylik, oʻrtacha kunlik 
harorat, aholining oʻrtacha yoshi, narxlarning oʻrtacha oʻsishi, oʻrtacha mehnat 
unumdorligi, oʻrtacha oʻzlashtirish kabi oʻrtacha miqdorlar haqida oʻqigan yoki 
eshitgan boʻlsangiz kerak. Bu qanday miqdorlar, ular qanday topiladi va ularni 
bilish nima uchun kerak? Quyida shu haqda toʻxtalamiz.
1- rasm
1-rasmdagi sonlar nurida 
A
(2) va 
B
(10) nuqtalar berilgan. Bu nuqtalarning 
qoq oʻrtasida joylashgan C nuqtaning koordinatasi 6 ga teng boʻlib, u 
A
va 
B
nuqtalar koordinatalari orqali quyidagicha topiladi:
2 + 10
2
_____
=
6. Bu yerda 6 soni 
2 va 10 sonlarning oʻrta arifmetigi deb ataladi.
Bir nechta sonlarning 
oʻrta arifmetigi
deb, bu sonlar yigʻindisini ularning 
soniga boʻlish natijasiga aytiladi.
Uchta a, b va c 
sonlarning oʻrta arifmetigini
topish uchun bu sonlar yigʻindisi 
(
a

b

c
) ni, ularning soni 3 ga boʻlish kifoya:
a

b
 va 
c
sonlarning 
oʻrta arifmetigi
=
(
a

b

c
)
3
sonlar yigʻindisi
ularning soni
1-misol. 
Alisher baliq oviga chiqdi. U birinchi soatda 6 ta, ikkinchi soatda 
11 ta va uchinchi soatda 10 ta baliq ovladi. Alisher bir soatda oʻrtacha nechtadan 
baliq ovlagan?
Yechish:
Alisher 3 soat davomida hammasi boʻlib 6 + 11 + 10 = 27 ta baliq 
ovlagan. U bir soatda oʻrtacha 27 : 3, ya’ni 9 tadan baliq ovlagan.
Javob:
 
Alisher bir soatda oʻrtacha 9 tadan baliq ovlagan.
Bir nechta sonlarning oʻrta arifmetigi bu sonlarning eng kichigidan katta va eng 
kattasidan kichik boʻladi. Buning toʻgʻriligini yuqoridagi 1-misolda tekshirib koʻring.
Oʻrtacha tezlik deb bosib oʻtilgan yoʻlni sarflangan vaqtga nisbatiga aytiladi.
2- misol.
 
Poyezd masofani 2 soat davomida 85 km/soat tezlik bilan va 3 soat 
davomida 80 km/soat tezlik bilan bosib oʻtdi. Poyezdning oʻrtacha tezligini toping.
Yechish:
Poyezd bosib oʻtgan yoʻlni hisoblaymiz: 
85·2 + 80·3 = 170 + 240 = 410 (km).
Bu masofani poyezd 2 + 3 = 5 soatda bosib oʻtdi. Poyezdning oʻrtacha 
tezligini topish uchun bosib oʻtilgan yoʻlni sarflangan vaqtga boʻlamiz: 
410 : 5 = 82 (km/soat).
Javob:
 
Poyezdning oʻrtacha tezligi – 82 km/soat.
Bu natijani poyezdning har bir soatdagi tezliklari oʻrta arifmetigini hisoblash 
orqali ham topsa boʻlar edi: (85 + 85 + 80 + 80 + 80) : 5 = 82 (km/soat).

Download 4,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   176




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish