Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

 
Ялпи ишлаб чиқаришга таъсир этувчи асосий макроиқтисодий 
омилларнинг жуфт корреляция коэффицентлари матрицаси 
7-жадвал 
№ 
Макроиқтисодий 
кўрсаткичлар номи 
макроиқтисодий кўрсаткичлар тартиб рақами 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
1 Солиқ юкки 
1
2 Инфляция суръати 
0,673 
1
3 
Монопол 
корхоналар сони 
0,841 
0,864 
1
4 
Монопол 
маҳсулотларнинг 
ЯИМ даги улуши 
0,781 
0,614 
0,65 
1
5 
Аҳолининг пуллик 
харажатлари 
0,459 
0,955 
0,726 
0,388 
1
6 
Ялпи ишлаб 
чиқариш 
-0,947 
-0,504 
0,687 
-0,753 0,283 
1 
Ялпи ишлаб чиқариш солиқ юки билан кучли тескари боғлиқликка эга 
бўлиб у -0.947 ташкил этмоқда, ифляция сурати, монопол корхоналарнинг 
сони билан ялпи ишлаб чиқариш ҳажми ўртача тескари боғлиқликка эга 
бўлиб у мос равишда -0.504, 0.687 ни ташкил этмоқда. Ялапи маҳсулотда 
монопол маҳсулотларнинг улуши ва ялпи маҳсулот ҳажми билан боғлиқлиги 
-0.753 ни, ялпи маҳсулотнинг аҳолининг пуллик харажатлари ўртасидаги 
боғлиқлиги 0.283 га тенг. Монопол маҳсулотларининг ЯИМдаги улушининг 
монопол корхоналар сони, инфляция суръати, солиқ юки билан корреляцион 

---

83 
боғланиш 0.781, 0.614, 0.65 га тенг, бу эса манопол маҳсулотларнинг 
ЯИМдаги улушининг ўчишига инфиляция жараёни, солиқ юкининг тўғри 
боғлиқлиги салбий ҳолатлардан бўлиб ҳисобланади. 
Жаҳон амалиётида асосий ўринда ялпи маҳсулот ҳажмининг умумий 
ҳажми эмас, балки ушбу кўрсаткичнинг аҳоли жон бошига қанчадан тўғри 
келиши билан иқтисодий ўсиш ҳисобланади. Чунки, ушбу кўрсаткичлар 
иқтисодиёт 
ҳақида 
аниқроқ 
тасаввурни 
шакллантиради. 
Ушбу 
кўрсаткичларни ўзаро боғлиқлик моделларини тузиш иқтисодиётни 
келажакдаги барқарор ўсиш истиқболларини тузишда ёрдам беради.