Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

3-БОБ БЎЙИЧА ХУЛОСАЛАР 
Мамлакат иқтисодиёти истиқболи ҳақида аниқ тасаввурга эга бўлиш, 
иқтисодий дастурларни қабул қилиш, ушбу дастурларни мақсад ва 
вазифаларини белгилаш, уларга эришиш учун турли чора-тадбирларни 
ишлаб чиқишда, иқтисодий прогнозлашнинг муҳим ўрин тутади. Юқорида 
тузилган моделлардан келиб чиқиб айтиш мумкинки: малакатда меҳнат 
қайтими 1.44 бараварга, энергия қайтими 1.5 бараварга, материал қайтими 1.2 
бараварга, ҳосилдорлик 1.3 бараварга ошган, капитал қайтими 0.71 бараварга 
камайган. Мамлакат иқтисодиётида иқтисодиётда иш билан банд аҳолининг 
ялпи ишлаб чиқариш билан эластиклик коэффиценти 1.21 гатенг бўлса, 

---

85 
капиталники 0.07 га тенг бўляпти. Бу эса малакат иқтисодиёти капитал 
қайтимининг камайиш тенденциясига эга эканлигининг таъсиридир. Тренд 
моделига кўра мамлакат ЯИМ ҳажми 2014 йилда 8.2 % га, 2015 йилда 8.1 % 
га ўсиши кутилмоқда. Асосий капиталга киритилган инвестициянинг тренд 
моделига кўра 2014 йилда инвестиция ҳажми 2000 йил нархларида 2907.714 
млрд. сўмни ташкил этади, бу эса ўз навбатида, ЯИМни 8.25 %га ўсишига 
олиб келади.
Ялпи ички маҳсулот ва уни ташкил этувчилари орқали тузилган 
омилли модел кўрсатадики, саноат маҳсулотларининг эластиклик 
коэффиценти 1.94 га, қурилиш 0.87 га, қишлоқ хўжалиги 0.83 га, савдо 0.49 
га, маҳсулотларга солинадиган соф солиқлар ва экспорт-импорт 
операциялари 0.98 га тенг. Олиб борилган изланишлар натижасига кўра, 
истеъмол функцияси кўйидаги кўринишга эга 
C = 582.42 + 0.67
𝑌
𝑑
,
демак, 
аҳоли ялпи даромадини 33 % ни жамғармага, 67 % ни истеъмолга сарфлайди. 
Бу эса ўз навбатида, мамлакатнинг капитал билан қуролланиш даражасика 
таъсир кўрсатади. Мамлакат ахоли жон бошига тўғри келадиган ялпи 
маҳсулот билан жон бошига тўғри келадиган саноат маҳсулотлари, асосий 
капиталга киритилган инвестиция, чакана савдо айланмаси, экспорт, импорт 
эластиктик коэффиценти мос равишда 1.95, 4.19, 2.61, 7.18, 9.33 га тенг 
бўлмоқда. Бу билан мамлакат иқтисодий сифат кўрсаткичларининг ўзаро 
алоқадорлиги ифодаланиб, мамлакатни келажакдаги истиқболларини уларга 
таянган ҳолда тузиш имконини беради. Олинган натижалардан кўриниб 
турибдики республика иқтисодиёти барқарор ўсиш тенденцияларига эга 
бўлиб, фақат керакли индикаторларни керакли миқдорда ошириш зарурдир. 
Бу билан мамлакат барқарор иқтисодий ўсишини таъминлаш мумкин бўлади.