Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

ob’ektlariga
quyidagilar kiradi: 
- transport vositasi yoki uning qismlari; 
- transport vositasining hodisa joyidan topilgan qismlari (gayka, 
singan oyna bo‘laklari va boshqalar); 
-
odamni 
bosib 
ketish 
hodisasi 
sodir 
etilgan 
taqdirda, 
jabrlanuvchining kiyimi; 
- hodisa joyida mavjud bo‘lgan izlardan olingan gipslik nusxa; 
- fotosuratlar; 
- jinoyat ishi materiallari; 
- tekshirilayotgan transport vositasining g‘ildiragidan qog‘oz yoki 
gazmolga olingan nusxalar; 
- hodisa joyidan topilgan transport vositasidan olingan qismlar. 
Tishlardan qoladigan izlar bo‘yicha o‘tkaziladigan ekspertizada 
hodisa joyidan topilgan turli ob’ektlarda (jabrlanuvchining tanasida, 
oziq-ovqatlarda, sigareta qoldiqlarida) qoldirilgan izlari orqali shaxs 
identifikatsiya qilinadi. 
Bo‘laklardan bir butunlikni aniqlash bo‘yicha o‘tkaziladigan 
ekspertizada hodisa joyidan topilgan ob’ekt bo‘lakchalari aniqlanadi. 
Hodisa joyidan topilgan bir tusdagi predmetga oid barcha bo‘lakchalar 
ekspertiza ob’ektlari bo‘lib hisoblanadi. Masalan, yirtib tashlangan 
qo‘lyozma bo‘lakchalari, bo‘laklab tashlangan odam tanasi. Bu 
bo‘lakchalar bir-biri bilan taqqoslab tekshirilib bir ob’ektga tegishli 
ekanligi aniqlanadi.
Sud trasologik ekspertizasini o‘tkazish uchun barcha materiallar 
to‘plangandan keyin tergovchi JPKning 180-moddasiga asosan qaror 
chiqaradi va unda ekspert oldiga qo‘yiladigan aniq savollar, ekspertiza 
tekshiruviga yuboriladigan materiallar ko‘rsatiladi. 
Barcha materiallar ekspertiza o‘tkazishga yaroqli va etarli bo‘lishi 
lozim. Ekspertiza tekshiruvi quyidagi 
bosqichlardan
iborat. 
Birinchi
– ekspertizaga kelgan ob’ektlar va ekspert oldiga 
qo‘yilgan savollar bilan tanishib chiqish bosqichi. Bu bosqichda ekspert 
ekspertizaga yuborilgan materiallarning to‘liqligini tekshiradi, uning 

---

93 
oldiga qo‘yilgan savollar bilan tanishib chiqadi, agar qo‘yilgan savollar 
uning maxsus bilimi doirasidan chetga chiqqan bo‘lsa ekspertiza 
o‘tkazilmaydi. 
Ikkinchi
– ob’ektlarni alohida-alohida tekshirish bosqichi. Bu 
bosqichda ekspert tekshirishga yuborilgan ob’ektlarning tashqi tuzilish 
belgilarini va ularning ekspertiza o‘tkazishga yaroqliligini aniqlaydi. 
Uchinchi
– solishtirib tekshirish bosqichi. Bu bosqich ekspert 
tekshiruvining 
asosiy 
va 
muhim 
bosqichi 
hisoblanib, 
unda 
tekshirilayotgan izlarning o‘xshashlik va farq qiluvchi belgilari 
aniqlanadi va ular baholanadi. 
To‘rtinchi 
– xulosa yozish va uni baholash. 
Hozirgi 
vaqtda 
ekspertlarning 
ixtiyorida 
sud-trasologik 
ekspertizani o‘tkazish uchun zarur bo‘lgan barcha ilmiy-texnikaviy 
vositalar va usullar mavjuddir. Ekspertizani o‘tkazishda bevosita ko‘z 
bilan kuzatish, mikroskopik, fotografik, profilografik metodlar keng 
qo‘llanilmoqda. Trasologik ob’ektlarni tekshirishda hozirgi vaqtda 
elektron mikroskoplar va hisoblash texnikaviy vositalaridan ham 
foydalanilmoqda.