Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sadulla Avezbayev, Otabek Sadullayevich Avezbayev geoma’lumotlar bazasi va arxitekturasi

Munosabatlar sinfi
– atributli munosabatlar GATda juda keng qo‘llaniladi va ular 
barcha ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari (MBBT) ilovalarida mavjud. Ular 
bir jadvalning qatorlari ikkinchi jadvalning qatorlari bilan qanday bog‘lanishini 
aniqlashadi.
MAX_FILE_SIZE_256TB –
juda katta bo‘lgan rasmni faylli geomaʼlumotlar 
bazasiga import qilishda qo‘llaniladiganshakl kalit so‘zi.
Nuqtalar
–chiziq yoki poligon orqali belgilab bo‘lmaydigan juda kichik hamda 
nuqtasimon fazoviy obyektlarni ko‘rsatish uchun qo‘llaniladi. 
Obyektlar-o‘lchamlar
–annotatsiya’ning maxsus turi, o‘ziga xos masofa yoki 
uzunlikni ko‘rsatadi (masalan, bino tarafining va yer maydonining uzunligi yoki 
ikkita obyekto‘rtasidagi masofani).
Poligonlar
–bir xil turdagi fazoviy obyektlarning joylashgan o‘rni va shaklini 
namoyish etuvchi ko‘ptaraflama maydonli obyektlar to‘plami.
SDELOB –
Oracle dagi geomaʼlumotlar bazasiga fazoviy obyektlar sinfini 
qo‘shishda qo‘llaniladigan geomaʼlumotlar bazasiga fazoviy maʼlumotlarni BLOB 
formatida saqlash kerakligini xabar qiluvchi Shakl kalit so‘zi. 

---

186 
Tizimli jadvallar
–har bir geomaʼlumotlar bazasi nimalardan iboratligini 
ko‘rsatadi. Ular maʼlumotlar to‘plamlarining hamma o‘zaro aloqalarini, aniqlovlar 
va qoidalarini ko‘rsatuvchi geomaʼlumotlar bazasi sxemasini yaratishadi (yozib 
chiqishadi). 
Tranzaksiya
–geomaʼlumotlar bazalarida o‘zgartirishlar kiritadigan operatsiyalar 
guruhlaridir.
TEXT_UTF16–
faylli geomaʼlumotlar bazasining tarkibida xitoy, rus yoki lotin 
simvoli bo‘lmagan boshqa tildagi atribut maʼlumotlariga ega fazoviy obyektlar 
sinfini yaratishda tekstli simvollar UTF16 formatida saqlanishi uchun, 
qo‘llaniladigan kalit so‘z. 
UML tili
–loyihaviy yechimlarni va obyektgaqaratilgan tahlillarni bajarish uchun 
Object Management Group (OMG) tomonidan ishlab chiqilgan standart. 
Ko‘pchilik bu tilni «dasturiy ta’minot komponentini» modellashtirish uskunasi deb 
tushunadi.