Bap new indd

44-súwret. 
Erkin 
túsip atırǵan 
deneniń qozǵalısı.
t
1
= 1 s
t
2
= 2 s
t
3
= 3 s
t
4
= 4 s
4. Fizika 7-kl.

---

50
Kinematika tiykarları
Másele sheshiw úlgisi
Dene biyiklikten jiberilgende 5
s da jerge tústi. Dene qanday biyiklikten 
taslanǵan? Ol jerge qanday tezlik penen túsken?
g
= 10 m/s
2
dep alınsın.
 
Berilgen: 
Formulası: 
Sheshiliwi:
t 
= 5 s;
υ
0
= 0;
g
= 10 m/s
2
.
h = 
gt
2 
2
;
Tabıw kerek:
υ = gt. 
υ
= (10 
·
5) m/s = 50 m/s.
h
– ? 
υ
– ?
Juwabı
: 
h
= 125 m;
υ
= 50 m/s. 
Tayanısh túsinikler:
erkin túsiw, erkin túsiw tezleniwi.
1. Eki birdey tastı birdey biyiklikten izli-izinen jiberilse, túsiw barısında olardıń 
arasındaǵı aralıq ózgere me?
2. Qanday da bir biyiklikten baslanǵısh tezliksiz taslanǵan dene 5 s ta jerge tústi. Ol 
qanday biyiklikten taslanǵan?
1. Dene belgili biyiklikten taslap jiberildi. Erkin túsip atırǵan deneniń 6 s tan keyingi 
tezligi qansha bolǵan? Usı waqıt dawamında dene qansha biyiklikti basıp ótken? 
Usı hám keyingi máselelerde
g
= 10 m/s
2
dep alınsın.
2. Belgili bir biyiklikten taslap jiberilgen dene erkin túspekte. Ol qansha waqıtta
40
m/s 
tezlikke iye boladı? Bunday waqıt dawamında dene qanday aralıqtı basıp ótedi?
3. Dene belgili biyiklikten
15
m/s tezlik penen tik tómenge ılaqtırıldı. 3 s tan keyin 
dene qanday tezlikke iye bolǵan? Usı waqıt dawamında dene qansha biyiklikti 
basıp ótken?