O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

13. Osteoporoz va podagrada qo’llaniladigan dori vositalar ................... 711 
14. Yallig’lanishga qarshi vositalar ............................................................ 724 
15. Mikroblarga qarshi vositalar ................................................................ 818 
15.1. Antiseptik va dezinfeksiyalash vositalari. Kimyoterapiyaning asosiy 
mezonlari va talablari .................................................................................. 819 
15.2. Antibakterial ximioterapiya vositalari ............................................... 832 
15.3. Antibiotiklar ....................................................................................... 834 
15.4. Sulfanilamid dori vositalar ................................................................. 880 

---

8 
15.5. Xinolon unumlari ............................................................................... 887 
15.6. Turli kimyoviy tuzilishga ega bo‘lgan sintetik antibakterial
vositalar ....................................................................................................... 891 
15.7. Tuberkulyozga qarshi vositalar. Virusga va zaxmga qarshi 
vositalar ...................................................................................................... 896 
15.8. Zaxmga qashi vositalar ...................................................................... 899 
15.9. Silga qarshi vositalar .......................................................................... 901 
15.10. Viruslarga qarshi vositalar ............................................................... 909 
15.11. Sodda jonivorlarga va zamburug’larga qarshi vositalar .................. 935 

---

9 
SO’Z BOSHI 
Amaliy tibbiyot famakologiya fanining ildam rivojlanishi tufayli 
samaradorligi yuqori bo’lgan ko’p dori vositalari bilan boyidi. Dori moddalarining 
ta’sir tarzida aniqlashga yo’naltirilgan fundamental sohadagi izlanishlarda 
erishilgan yuksak natijalar hastaliklarni davolash va profilaktik qo’llash uchun 
samarali asos yaratdi. Farmakoterapiyaning deyarli barcha hastaliklarni davolashda 
universal uslub ekanligi hisobga olinganda, farmakologiya fanini chuqur va 
atroflicha bilish har qanday mutaxassis shifokor uchun juda ham zarurdir. 
Hozirgi zamon dori vositalari juda yuqori faollikka ega ekanligi tufayli 
ularni qo’llashga ko’rsatmalar berishdagi kamchiliklar be’morga juda katta zarar 
keltirishini inobatga olib, farmakologiya fani o’rgatadigan dori vositalarining 
barcha xossalari to’g’risida to’liq ma’lumotlarga ega bo’lishi talab etiladi. Shundan 
kelib chiqib, bo’lajak shifokor talabalarni farmakologiya sohasida muntazam va 
jiddiy tayyorligi juda ham muhimdir. Talabalar farmakologiyaning fundamental 
muammolarini III –bosqichda o’zlashtiradilar, keyin uning amaliy tomonlarini 
farmakoterapiyada chuqurroq o’rganishadilar. 
Tabiiyki farmakoterapiya III-bosqichdan VI-bosqichgacha barcha klinik 
kafedralarning diqqat markazida bo’lishi lozim. Farmakologiya fanini o’qitishdagi 
aynan Shunday ketma-ketlik va uzluksizlik ushbu muhim fanni o’qitish va olgan 
bilimlarini farmakoterapiyaning aniq masalasini yechishda samarali qo’llashni 
taminlaydi. 
Ushbu darslik farmakologiya asoslari va farmakoterapiyaning ba’zi 
tomonlarini qamrab olgan, unda hozirgi zamon farmakologiyasining eng zarur 
bo’limlari bayon etilgan va dori vositalari guruhlarining asosiy namoyondalari 
ta’riflangan. Darslik tibbiyot oliy o’quv yurtlari va universitetlarning tibbiyot 
fakulteti talabalariga mo’ljallangan. Tuzilishi va mazmuni bo’yicha O’zbekiston 
Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlangan III-bosqich 
talabalari uchun farmakologiyadan namunaviy dasturga mos keladi.