O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

½ 
tahminan 11 
soat.
Qo‘llanilishi:
 
o‘tkir va surunkali diareyada, yarali kolitlarda. qarshi Dori 
vositaga 
yuqori 
sezgirlik 
bo‘lsa, 
antibiotiklar 
bilan 
chaqirilgan 
psevdomembranoz 
kolit, 
bakteriyalar 
bilan 
chaqirilgan 
diareyalarda 
qo‘llanilmaydi. 
Surgi vositalar
 
Ichakning peristaltik harakati, ayniqsa, yo‘g‘on ichakniki kamayib ketsa, 
najasni so’rilishi sekinlashadi va qabziyat rivojlanishi mumkin. Qabziyatni kelib 
chiqishi sabablari turlicha, lekin ko‘proq ichak tonusini tushib ketishi (atoniya) 
ichni qotib ketishiga olib keladi (kam harakatlik, qarilik, ovqat tarkibida dag‘al 
so‘rilmaydigan tolalarni kamligi, nerv mushak o‘tkazuvchanligini pasayishi, 
operatsiyalardan keyin). Qabziyatni davolash asosan uni kelib chiqish 
sabablarini bartaraf etishdan boshlanishi kerak va zarur bo‘lganda surgi 
vositalari qo‘llaniladi. Masalan: gijjalarni haydash uchun, o‘tkir zaharlanishda, 
ichakni operatsiya uchun yoki tashxis uchun tozalashda. Surgi vositalari 
quyidagi talablarga javob bermog‘i kerak:

-ta’siri ichilganda yuzaga chiqishi 

-og‘iz bo‘shlig‘i yoki me’dani jarohatlamasligi 

-ichakdan so‘rilmasligi, boshqa a’zo va sistemalarga ta’sir etmasligi 

-terapevtik dozalarda qorinda og‘riq chaqirmasligi (kolika, tenezm)

-ta’siri12 soat ichida yuzaga kelishi, davomli ich ketish chaqirmasligi 

-yoqimsiz ta’m va hidga ega bo‘lmasligi 

-qayta qo‘llanganda ta’sirini yo‘qotmasligi, o‘rganish, tobelik 
rivojlanmasligi . 
Lekin hozirgi zamon surgi vositalarining aksariyat ko‘pchiligi bu 
talablarga to‘liq javob bermaydilar. 
Surgi vositalarining tasnifi: 

---

- 511 -
I.
Neorganik moddalar – tuzlardan iborat surgi vositalari