O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

Ranitidin
(zontak) -H
2
-blokatorlik ta’siri yuqori, tanlab ta’sir ko‘rsatadi, 
kam zaharli, MIT dan yaxshi so‘riladi (biofaolligi 50%). Simetidindan farq qilib, 
antiandrogen ta’siri umuman yo‘q. MOS fermentlariga deyarli ta’sir etmaydi. 
Peshob tarkibida o‘zgarmagan dori vositaning 55 %i, najas tarkibida 45 %i 
ajraladi. Platsentar bar’erdan yaxshi o‘tadi, ichilgandan so‘ng kam bo‘lsada, 
orqa miya suyuqligiga o‘tadi, sut tarkibida ajraladi. Ta’sir davomliligi 8-12 soat 
(T
½
=2,7 soat). Ranitidinning jiddiy noxush ta’siri yo‘q. Ba’zi bemorlarda bosh 
og‘rig‘i, quvvatsizlik, dispepsiya (qabziyat yoki ich ketish) allergiya uchraydi. 
Kamdan kam hollarda: uyquchanlik, psixik o‘zgarishlar, granulotsitopeniya, 
trombotsitopeniya, ginekomastiya bo‘lishi mumkin. 
Ranitidin vismut sitrat
(pilorid) – Helicobacter pylori ga qarshi 
bakteriotsid faollikka hamda, H
2
-blokatorlik ta’siriga ega bo‘lgan dori vosita. 
Me’da va 12 barmoqli ichakning yara xastaligida kuchli davolash xossasiga ega.
Famotidin
 
(kvamatel) – ranitidinga nisbatan 3-4 marta kuchli H
2
-
blokator. Unga nisbatan davomliroq ta’sir ko‘rsatadi. Antiandrogen ta’siri yo‘q. 
MOS faoliyatiga salbiy ta’sir etmaydi (T
½
=3-8 soat), prolaktin miqdorini 
oshirmaydi, ginekomastiya chaqirmaydi.
Ko‘rsatmalar: me’da va 12 barmoq ichak yara xastaligi, MITning 
simptomatik erroziv yaralarida (kuygan bemorlar, bosh miya jarohatlari, 
miokard infarkti, operatsiyalardan keyin, endokrin xastaliklari tufayli yuzaga 
kelgan (sindrom Zollinger-Ellison, giperparatireoz), yallig‘lanishga qarshi 
vositalar va steroid gormonlar ta’sirida rivojlangan me’da-ichak yaralari. Me’da-
ichakdan qon ketishini oldini olish va to‘xtatishda. Famotidin (kvamatel)ni 
parenteral kiritishga moslangan shakli ham bor. Uni dorilarni ichish mumkin 
bo‘lmaganda qo‘llaniladi.
Nizatidin
 
– ranitidinga o‘xshash ta’sir kuchiga ega. Asosan peshob 
tarkibida o‘zgarmagan holda ajraladi. Dori vositaning klirensi xlor ionlarining 
klirensi bilan bevosita bog‘liq.

---

- 490 -
Noxush ta’siri: kam uchraydi, kamdan-kam hollarda taxi yoki 
bradiaritmiya chaqiradi. Buyrak faoliyati susaygan holatlarda qo‘llash mumkin 
emas. Boshqa H
2
-blokatorlariga o‘xshagan ko‘rsatmalar bo‘yicha qo‘llaniladi.