O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

Qoshiqlarda dozalanadigan (beriladigan) eritmalar 
Terapevtik dozasining ahamiyati katta bo‘lmagan eritmalarni ichish uchun 
qoshiqlarda dozalanadi. Qoshiqlarning hajmi quyidagicha: 
1 choy qoshiq – 5 ml; 
1 desert qoshiq – 7-8 ml ≈ 10 ml; 
1 osh qoshiq – 15 ml. 
Qoshiqlarda dozalanadigan eritmalarga odatda retsept kuniga 3 mahal va 4 
kunga etadigan qilib, hammasi bo‘lib 12 marta qabul qilishga (3 mahal x 4 kun 
= 12 marta) yozib beriladi. Eritmalar retseptda 3 xil shaklda: kengaytirilgan, 
qisqartirilgan va foizli (protsentli) ko‘rinishda yoziladi. 
Misol.
td=0,3 g bo‘lgan natriy bromid (Natrii bromidum) eritmasiga 4 
kunga etadigan qilib retsept yozib berilsin. Bunda bemor eritmani 1 osh 
qoshiqdan kuniga 3 mahal ichsin. 
1. Retseptning birinchi shakli – 
yoyilgan, to‘liq, kengaytirilgan shakl:
Rp.: Natrii bromidi 3,6
 (0,3 g x 12 marta = 3,6) 
Aquae destillatae 180 ml
 (15 ml x 12 marta = 180 ml) 
M.f. solutio 
D.S. 1 osh qoshiqdan bir kunda 3 mahal ichilsin 
2. Retseptning ikkinchi shakli – 
qisqartirilgan shakl: 
Rp.: Solutionis Natrii bromidi 3,6 – 180 ml 
D.S. 1 osh qoshiqdan bir kunda 3 mahal ichilsin 
3. Retseptning uchinchi shakli – 
foizli (protsentli) shakl:
180 ml – 3,6 
 

---

41 
100 ml – x 
г
х
х
2
180
100
6
,
3


, demak, eritma 2 foizli ekan. 
Rp.: Solutionis Natrii bromidi 2 % – 180 ml
 
D.S. 1 osh qoshiqdan bir kunda 3 mahal ichilsin
 
Masala:
2 foizli eritmaning 1 osh qoshig‘ida qancha natriy bromid 
borligini aniqlang. 
2 % = 100 ml – 2 g 
15 ml – x
г
х
х
3
,
0
100
2
15


Demak, 1 osh qoshiq eritmada (15 ml da) 0,3 g natriy bromid bor ekan.