• Coreldraw • pho to s h o p

8 S.Q.Tursunov va boshqalar. Kompyuter grafikasi va web-dizayn. Pedagogika OTMlari talabalari uchun
darslik. T. Cho‘lpon. 2013 y. 377-bet.
9 S.Q.Tursunov va boshqalar. Kompyuter grafikasi va web-dizayn. Pedagogika OTMlari talabalari uchun
darslik. T. Cho‘lpon. 2013 y. 377-bet.
12

---

Rastrli tasvirlar quyidagi tiplarga bolinadi: binar, kulrang, 
palitrali, to ‘liq kulrang. Bunda tasviming elementlari faqat ikki qiymatni 
(0 yoki 1) qabul qilishi mumkin. Bu tasvirlar turlicha paydo bo‘lishi 
mumkin. Ammo ko‘p hollarda kulrang, palitrali va turli rangli tasvirlami 
o ‘zgarmas yoki adektiv chegaraviy son bilan binar tasvirga almashtirish 
natijasida paydo bo‘ladi. Binar tasvirlami saqlash uchun juda ham katta 
joy talab qilinadi. Ulaming har bir elementi uchun 1 bit joy kerak 
bo‘ladi. Kulrang tasvimi elementlari m a’lum bir rang intensivligining 
turli xil qiymatlari qabul qiladi. Odatda bu tasvirlaming har bir 
elementmi saqlash uchun 8 bit ishlatiladi. Kulrang tasvirlar turli xil 
amaliy masalalami hal qilishda eng ko‘p qo‘llaniladigan tasvirlardan biri 
hisoblanadi.
Palitrali tasvirlaming har bir elementiga ranglar xaritasinmg bir 
katakchasidagi rang mos qo‘yiladi. Palitra - bu ikki o'lchovli massiv 
bo‘lib, uning satrlariga turli ranglar, har bir ustunlariga esa m a’lum bir 
rangning intensivligi joylashtiriladi.
To‘liq rangli tasvirlar elementlari rangni tashkil etuvchi yor- 
qinliklaii haqidagi axborotni o‘zini saqlaydi. Shu bilan u palitrali 
tasvirlardan farq qiladi. Amaliy masalalar yechishda qaysi tipdagi 
tasvimi tanlash masalasining o £ziga xos xususiyatlaridan boshlab, tas- 
virdagi zarur axborotni qanchalik to ‘liq ifodalanishi bilan xarakterlanadi.
Vektorli grafika vositasida shakllangan tasvir sodda grafik ob’ektlar 
to‘plamidan tuzilgan bo‘lib, uning tipik elementiga mos keladi. Vektorli 
tasviming asosiy elementi chiziq bo‘lib hisoblanadi.
Vektorli grafikada tasvir sifati kengaytmaga bog‘liq bo‘lmaydi. 
Vektorli obyektlar matematik tenglamalarda ifodalanadi. Shuning uchun 
ham masshtablanganda ular sifatni yo‘qotmaydi10.
Kompyuter xotirasida bu chiziq juda katta joy egallamaydi, chunki 
xotirada chiziqni faqat parametrlari ko'rsatiladi. Unda sodda obyektlar 
murakkab obyektlarga birlashtiriladi, shu sababli vektor grafikasini 
obyektga y o‘naltirilgan grafika deb ham aytiladi. Kompyuter xotirasida 
vektor grafikasi chiziqlar sifatida saqlanib turishiga qaiamasdan, tasvir 
ekranga nuqtalar sifatida chiqariladi. Tasvimi ekranga chiqarishdan 
oldin har bir parametmi hisoblab chiqadi. Shu sababli vektor grafikasini 
hisoblanuvchi grafika deb aytiladi. Vektor grafikasi yordamida sodda 
turdagi bezash ishlarini olib borish mumkin11.