• Coreldraw • pho to s h o p

3 S.Q.Tursunov va boshqalar. Kompyuter grafikasi va web-dizayn. Pedagogika OTMlari talabalari uchun
darslik. T. Cho‘lpon. 2013 y. 377-bet.

---

o ‘matilgan datchiklar yordamida axborotlami avtomatik ravishda yig‘a- 
di hamda kompyuterga uzatadi4.
Matn ко 'rinishda berilgan axborotlami qayta ishlash texnologi-
yalari
M a’lumki, eng ko ‘p tarqalgan kompyuter texnologiyalari quyi- 
dagilardan iborat:
- matnli m aium otlam i tahrir qilish;
- jadval va grafik ko‘rinishdagi m a’lumotlarga ishlov berish.
Matnlar bilan ishlash uchun matn muharrirlaridan foydalaniladi.
Hozirgi paytda ko‘plab matn muharrirlari ishlab chiqilgan. Umuman 
ularning vazifasi bitta, ammo beradigan imkoniyatlari va ulami amalga 
oshirish vositalari turlicha. Bu grafik muharrirlari va elektron jadval- 
larga ham taalluqlidir.
Formatlash vositasining yordamidan foydalanib hujjatni tashqi 
ko‘rinishini yaratish, stilini o ‘zgartirish, tagiga chizish, kursiv harflarini 
ajratish, simvollar o ‘lchamlarim o‘zgartirish, satr boshini ajratishi, ulami 
o‘ng, chap tomonlari va markazga nisbatan tekislash va ramka (hoshiya) 
ichiga olish mumkin.
Jadval ко 'rinishda berilgan axborotlami qayta ishlash texnologi­
yalari
Jadval ko‘rinishidagi hujjatlar har qanday korxonada hujjat 
aylanishining katta qismini tashkil qiladi. Elektron jadval kompyuter 
xotirasida joylashgan ikki o ‘lchamli massivning satrlari va ustunlarini 
o‘zida ifodalaydi.
Jadval muharrirlari ko‘plab moliyaviy va m a’muriy masalalami 
yechish imkonini beradi. Masalan, oylik maoshni hisoblash va boshqa 
hisobga olish masalalari: sotuv hajmini, bozor o'sishini, daromadlami 
tahlil qilish; foiz stavkalari va soliqlarini tahlil qilish; moliyaviy 
deklaratsiyalar va balans jadvallarini tayyorlash; sotish hajmini va struk- 
turasini hisobga olish uchun hisobchi daftarini yuritish; smeta kal- 
kulyatsiyasi; pul cheklarini hisobga olish; byudjetga va statistikaga oid 
hisoblashlar.
Tasvir ко
‘rinishda berilgan axborotlami qayta ishlash texnologi­
yalari
Ixtiyoriy matn yoki hujjatda grafiklar, diagrammalar, chizmalar, 
rasmlar, yorliqlarini kiritish ehtiyoji grafik muharrirlarini yaratish zaru- 
riyatini hosil qiladi. Grafik muharrirlar qurol vositalardan iborat bo‘lib,