Microsoft Word kartografiya doc

49-rasm. 
İ
zoliniya teng chiziqlar usuli (interpolyatsiyada gorizontallar wtkazilib,
ular oralig’i 5 m.).
 
Chiziqlar qancha zich tortilsa, voqea va h’odisalar shuncha aniqlashadi. 
Chiziqlar orasidagi qiymatlarning teng h’olati 
ё
ki oshib borishi tasvirlanishi 
mumkin. Shu usulda tuzilgan kartalarning yqilishi oson bylishi esa uni qanday 
rang bilan bwyalishiga bog’liq. Miqdor kwrsatkichga qarab bw
ё
qlarning rangi 
belgilanadi. 
Kartaning legendasida teng chiziqlar orasidagi rang kartada tasvirlangan rangda bwlishi, maxsus ranglar 
qatori kwrsatilishi, chiziqlar twg’risiga chiziqning miqdor kwrsatkichi 
ё
zilishi shart. Hozirgi vaqtda bazi 
kartalarda bir nuqtadan 
ё
ki bir chiziqdan bir xil uzoqlikda joylashgan masofalarni birlashtirish ywli h’am teng 
chiziqlar usulida qwllanilmoqda. Masalan, temir ywldan bir xil masofadagi joylarni va qiyaligi 
ё
ki nishabligi bir 
xil bwlgan joylarni tasvirlashda h’am shu usuldan foydalanilmoqda. 
Bu usulda tuzilgan kartalarda miqdor kwrsatkichlarning boshlanishi va qaysi malumotlar asosida tuzila
ё
tgani 
kwrsatilishi kerak. Teng chiziqlar chiziq 
ё
ki ranglar bilan tasvirlanganda voqea va h’odisalarning kwpayib 
ё
ki 
kamayib borishini (intensivligini) kwrsatadi. 
İ
zoliniya usulida kwrsatila
ё
tgan voqea va h’odisalar h’am rangli 
chiziq bilan h’am, raqam bilan tasvirlanib, voqea twg’risida twliqroq malumot berishi mumkin. Bu usul kwproq 
mavzuli kartalar tuzishda ishlatiladi, bazan bashorat (prognoz) qilishda h’am ish beradi. Televediniya obi-
h’avo twg’risida malumot kwrsatganda bu usuldan h’am foydalaniladi. 
4.7. Nuqtalar usuli 
Bu usuldan voqea va h’odisalarning geografik tarqalishini statistik
malumotlar asosida tasvirlashda foydalaniladi. Nuqtalar usulida miqdor va 
sifat kwrsatkichlari nuqtalar 
ё
rdamida tasvirlanadi. Miqdor kwrsatkichlari 
nuqtalarning soni, katta-kichikligi bilan tasvirlansa, sifat kwrsatkichlarini ularning 
rangi bilan tasvirlash mumkin. Bir kartada bir xil kattalikdagi va h’ar xil

---

70
rangdagi nuqtalar
ё
rdamida bir qancha voqea va h’odisalarning geografik 
tarqalishini kwrsatsa bwladi. Masalan, Wzbekistonning geografik atlasida
(1999) , chorvachilik kartasida qoramollar, sigirlar, qorakwl qwylari, oddiy 
qwylar va echkilar 5 xil rangli nuqtalar bilan kwrsatilgan. Chorva mollari sonini 
kwrsatish uchun h’ar bir nuqta necha bosh chorva molini bildirishi belgilab 
olingan. Masalan, h’ar 15000 qorakwl qwy bir nuqta, 15000 ta oddiy qwy va 
echki bir nuqta deb qabul qilinadi. Qorakwl qwylari qizil rangli, jaydari qwylar 
sariq rangli, echkilar esa qizil rangli nuqtalar bilan tasvirlangan. Voqea va 
h’odisalarning geografik tarqalishini twg’riroq kwrsatish uchun statistik
malumotlar tuman doirasida berilishi kerak.
Nuqtalarni joylashtirishda kwrsatilmoqchi bwlgan predmetlarning
h’aqiqiy tarqalish wrni h’isobga olinishi kerak. Masalan, chorva mollarining 
joylashishi dengiz, kwllar ustiga twg’ri kelib qolmasligi kerak. 
а
 
б