Kurbanova durdona salaxitdinovna gimnastika va uni o

Razmer- metrning ma’lum muddatli ulushlari ifodasi. 
Takt - asarning bir kuchli bo‘lagidan keyingi kuchli bo‘lagigacha 
bo‘lgan qismi. 

---

145
Xoreografiya darslarida barcha mashqlar (iz-za takt) dan boshlanadi.
Za takt - to‘liq bo‘lmagan (to‘liqsiz) takt. 
Musiqiy - ritmik vazifalar shug‘ullanuvchilarga musiqiy asar razmerini
yaxshiroq tushunishga va mashqlarni takt bo‘laklariga muvofiq aniq bajarishga
yordam beradi.
Boshida shug‘ullanuvchilar taktning teng bo‘laklari sonidan razmer 
(o‘lchov)ni aniqlashni o‘rganishadi: 
1. 2/4, 3/4, 4/4 razmerli musiqiy namunalarni eshitish va chapak bilan 
taktning kuchli bo‘lagini qaytarish. 
2. Polka musiqasi ostida taktning kuchli bo‘lagida oldinga qadam, 
kuchsizida yengil chapak. 
3. Musiqali kuzatish 3/4. Taktning kuchli bo‘lagiga chap oyoqdan o‘ngiga
sakrash, keyin 2 qadam oldiga. Keyingi taktda o‘ng oyoqdan chapiga sakrash. 
4. Zalning yon chiziqlarida markazga yuzlanib 2 qatorga saflanish. Taktning
kuchli bo‘lagida to‘pni polga urib qarama-qarshi qatorga oshirish. Musiqali asar 
o‘lchovini ma’lum qaytarishlar sonida almashtirish (8-16 takt). 
Shug‘ullanuvchilar eshitish orqali musiqiy kuzatuv o‘lchovidagi o‘zgarishni 
aniqlab, bajarilayotgan harakatlar oralig‘ini o‘zgartiradi. 
5. "Za takt" da qo‘llarni belga qo‘yish va qadam tashlash, taktning kuchli 
bo‘lagiga oyoq bilan urg‘u berib.
Undan keyin shug‘ullanuvchilar turli o‘lchovlarni belgilash uchun qabul 
qilingan harakatlarni o‘rganishga o‘tishadi. 
O‘lchov 4/4 D.h.- qo‘llar yuqorida kaftlarni oldinga qaratib. 1- qo‘llar 
pastda, panjalar bukilgan kaftlarni polga qaratib; 2- qo‘llar ko‘krak oldida 
chalashitrilgan; 3- qo‘llar yonda; 4- qo‘llar yuqorida. 
O‘lchov 3/4 da qo‘llarning chalishtirilgan harakati o‘tkazib yuboriladi;
o‘lchov 2/4 da o‘rtadagi 2ta harakat tushiriladi.
Turli musiqiy o‘lchovlar taktirovkasini bajarish mumkin: joyda yurib, 
juftlama qadam bilan yurishda, vals qadamida. Keyinchalik, musiqa ostida turli 

---

146
mashqlar bajarishda o‘quvchilarda o‘lchovni aniqlash va uni taktirovka bilan 
ko‘rsatish bilimi mustahkamlanadi. 
Mashqlar va musiqiy o‘lchov birikmasiga