V. V. Mayskiy

HAPDORI (PILYULA) 
Hapdori bosh kelishik birlik sonda - 
Pilula
,
qaratqich kelishik birlik sonda - 
Pilulae
. 
Hapdorilar dozalarga boʻlingan, bir xildagi plastik mahsulotdan tayyorlangan, sharsimon 
shakldagi ichish uchun moʻljallangan qattiq dori shakli boʻlib, ularning ogʻirligi 0,1 dan 0,5 
gacha boʻladi.
Agar hapdori ogʻirligi 0,5 dan katta boʻlsa bolyus deb ataladi, 0,1 dan kam boʻlsa – 
granulalar deb ataladi.
Hapdorilar tayyorlash uchun hapdori asosi, koʻpincha organik kukunlar va quyuq ekstraktlar 
ishlatiladi: 
Extractum et pulvis radicis Glycyrrhizae, Extractum et pulvis
radicis Gentianae, 
Extractum et pulvis radicis Taraxaci.
Ushbu shakl beruvchi moddalar 
Massae pilularum
deb 
yuritiladi.
Hozirda hapdorilar tabletka, draje, kapsulalar tomonidan ―siqib chiqarilgan‖ boʻlib, nisbatan 
kam qoʻllaniladi. Hapdorilar dorixonada 
ex tempore
tayyorlanadi. Yordamchi vosita sifatida 
hapdorilar tayyorlashda kraxmal (
Amylum
), oq tuproq (
Bolus Alba
), sink oksidi (
Zinci 
oxydum
), gliserin (
Glycerinum
) qoʻllaniladi. 
Retseptda 25 – 30 hapdori yoziladi, chunki hapdori tayyorlaydigan uskuna shu miqdorga 
moʻljallangan, shuning uchun ham hapdorilardagi dori moddasining miqdori tayyorlanadigan 
hapdorilar soniga qarab belgilanadi (25 – 30; 50 – 60). 
Misol.
Tarkibida 0,001 strixnin nitrati saqlagan 30 ta hapdori yozilsin. 1 hapdoridan ichilsin. 
Hisob: 0,001 x 30 = 0,03 
Rp.: Strychnini nitratis 0,03 
Massae pilularum q.s. (quantum satis - qancha kerak boʻlsa) 
M.f. pilulae N.30
D.S. 1 ta hapdoridan ichilsin. 
Hozirgi vaqtda qattiq dori shaklida tabletkalar, drajelar, kapsulalar, kukunlar, granulalar va 
hapdorilardan tashqari yangi qattiq dori shakllari qoʻllanilmoqda, jumladan karamellar va 
troshlar.