Erkin umarov mahmud abdullayev

* 
* *
Boborahim Mashrab 
(*1640—1711). B oborahim M ulla Vali 
o ‘g ‘li M ashrab N am an g an d a b o ‘zchi-ko sib V alibobo oilasida 
dunyoga kelgan. M ashrab din asoslari va falsafadan kuchli bilim 
sohibi b o ‘lgan.
U ning asarlari tasaw ufiy-axloqiy yo'nalishda bitilgan. U larda 
pir-m urshidlar nom ini hurm at bilan tilga oladi. Shu bilan birga 
hayotiy ishq -m u habb at m avzuyi ham M ashrab ijodida g‘azal, 
m ustahzod, m urabba’ va m uxam m aslarda aks etgan.
Asarlari: 
«Mabdayi nur», «Kimyo», shuningdek, sh e’riy m aj- 
m ualar.
* * *
S o ‘fi Olloyor 
(1644—1724). SoTi Olloyor K attaq o ‘rg‘on bek- 
ligiga qarashli M inglar qishlog‘ida tavallud topgan. SoTi Olloyor 
dastlab Shayxlar qishlog‘idagi diniy m aktabda, so‘ng Buxorodagi 
m adrasalarda ta ’lim olgan. So‘fi Olloyor tasavvufni puxta o ‘rga- 
nish natijasida shayxlik m artabasiga k o ‘tarilgan.
Asarlari: 
«Maslak ul-m uttaqiyin», «Sabot ul- ojizin», «M urod 
u l-orifm », «Siroj ul-ojizin», «M ahzan u l-m u ti’n», «N ajot u t- 
tolibin» kabi asarlar yaratgan.

---

S
0
T
1
O lloyor tasavvuf rivojiga katta hissa q o ‘shgan. U ning 
asarlari o ‘zbek tilida yozilgan b o ‘lib; til tarixini o ‘rganishda ham
m uhim aham iyat kasb etadi.
* * 
*
M axtum quli (1733—1793). M ashhur turkm an shoiri va m uta- 
fakkiri M axtum quli 1733 yilda dunyoga kelgan. 0 ‘z ilm ini oshi- 
rish uchun Xiva, Buxoro va A ndijon m adrasalarida tahsil olgan.
M axtum quli tarqoq turkm an qabilalarini birlashtirishni, yagona 
bir davlat barpo qilishni orzu qilgan.
M axtum quli pandnom alarida inson o ‘z m ohiyati va qadrini 
bilishga, avlodlarning yaxshi xislatlarini egallashga d a ’vat etiladi, 
takabburlik, dilozorlik, m o l-davlatga hirs q o 'y ish kabi salbiy 
x isla tla r q o ra la n a d i. U n in g asarlari aso san a x lo q iy -d id a k tik
yo'nalishga ega b o ‘lib, kishilarni yuksak insoniy fazilatlar ruhida 
tarbiyalaydi.
M axtum quli A hm ad Yassaviy, H azrat N avoiy ijodiga k atta 
havas bilan qaraydi.
* * *
Uvaysiy 
(1779—1845). Jahon otin — Uvaysiy M arg'ilon shah- 
rining C h ildu x taron m ahallasida dunyoga kelgan. Jah o n o tin 
o'qim ishli oilada o ‘sib voyaga yetgan. U ning otasi to'quvchi, ko- 
siblik qilgan, o'zbek va tojik tillarida she’rlar yozgan, onasi C hin- 
nibibi esa o ‘z davrining donishm and ayollaridan b o ‘lib, m aktab- 
dorlik bilan shug'ullangan. Jahon otin xat-savodni oilada o'rg an - 
gan, so'ng onasining yonida m aktabdorlik ishlariga ko'm aklashib 
tajriba orttirgan.
Shoiraning hayoti M arg‘ilon va Q o‘qon adabiy m uhitida, is- 
te ’dodli adib va 
shoirlar 
davrasida o'tgan. Uvaysiy M ohlaroyim — 
N odira bilan ijodiy ham korlikda badiiy asarlar yaratgan, saroyda 
she’riyat ilm idan