Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин муҳаммад бобур номидаги

Material va metodlar. 
Mitoxondriyalarning nafas olishi va oksidlanishli 
fosforlanishi polyarografiya usuli bilan aniqlanadi (Almatov va b., 2013). 
Buning uchun polyarografiya idishchasiga 1 ml o‘lchash muhiti (Saxaroza 250 
мМ, KCL 50мM, 
5 мM, ph 7,4) quyilib ustiga oksidlanish 
substratlaridan biri (10 мM dan suksinant yoki glutamat) qo‘shiladi. 
Polyarografiya ishga tushiriladi, polyarografiya perosi tog‘ri chiziq bo‘ylab yoza 
boshlaydi. 
Olingan natijalar va ularning tahlili.
Mitoxondriyadagi nafas olish va 
oksidlanishli fosforlanish tizimi hujayraning adeninli nukleotidlarining energetik 
holatini aniqlovchi muhim omillardan hisoblanadi. Mitoxondriyaning 
oksidlanish xususyatini tahlil qilishda birinchi navbatda to‘qimaning ma’lum 
faolligiga mos keluvchi ularning tavsifiga qaraladi. Tinchlik holatida 
in vivo
sharoitida Mitoxondriyaning faoliyatida mitoxondriyalarning asosiy qismi chans 
bo‘yicha 4 holatda bo‘ladi (Chanse, Williams, 1955). Bu holat mitoxondriyani 
kislorod va substratlar bilan yaxshi ta’minlanganligini bildiradi. Ammo bunday 
holatda nafas olish faolligi pasaygan bo‘ladi, chunki u fosforlanish jarayoni 
bilan bog‘langan, tinchlik holatidagi to‘qimalarda, hujayra ichidagi energiyaning 
tashilishida foydalanadigan adeninnukleotidlarning asosiy fondi ATF 
ko‘rinishida boladi.
 
 
162 

---

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati: 
1.
Bednarczyka P., Dołowyb K., Szewczyka A
. Matrix Mg2+ regulates 
mitochondrial ATP-dependent potassium channel from heart // FEBS Letters. – 
2005. – V.579(7). – P. 1625–1632.
2.
BepHardi P., Forte M. The mitochondrial permeability transition pore //
Novartis.Found.Symp. 2007. V. 287. P. 157-164. 
3.
Berridge M.J., Lipp P., Bootman M. The versolity and universolity of 
salcium signalling.// Moll. Cell Biol., 2000, V.1, P.11- 21. 
4.
Boudina S., Sena S., Theobald H., 
Sheng X
., 
Wright J.J
., 
Hu X.X
., 
Aziz 
S
., 
Johnson J.I
., 
Bugger H
., 
Zaha V.G
., 
Abel E.D
. Mitochondrial energetics in 
the heart in obesity-related diabetes: direct evidence for increased uncoupled 
respiration and activation of uncoupling proteins // Diabetes. – 2007. – V. 
56(10). – P. 2457-2466. 
5.
Salvo S.E., Mootha V.K. The mitochondrial proteome and human disease 
// Annu. Rev. Genomics Hum. Genet. – 2010. – V. 11 –. P. 25-44. 
6.
Carafoli E. Historisal review: Mitochondria and salcium: ups and downs 
of an unusual relationship.// 
TRENDS in Biochemisal Sciences. 
2003. V. 28. N 
4. P. 175-181. 
7.
Carafoli E., Cantella I., Branca D., Brini M. Generation, control and 
processing of cellular salcium signals.//Crit. Rev. Biochem. Mol. Biol. 2004, 
V.36, N2, P.107-260. 
8.
Cardoso A.R., Queliconi B.B., Kowaltowski A.J. Mitochondrial ion 
transport pathways: Role in metabolic diseases // Biochimica et Biophysica 
Acta. –2010. – V.1797(6-7). – P. 832-838. 
9.
Chanc B., Hollinger G. Succinate-linkrd pyridine nucleotide reduction in 
mitochondria // Federat. Proc. 1957. V. 16. Pt. 1. P. 163.