M e t r o L o g I y a V a s t a n d a r t L a s h t I r I s h

2
g a 
o 'l ­
chanayotgan bosim kapillyar 
n a y c h a
1
o rq a li g e lik o id a l 
p r u jin a 5 g a t a ’s ir q ila d i. 
P ru jin a n in g b ir u c h i asbob 
k o rp u sig a b irik tirilg a n b u r ­
chakli lineykaga o 'q
6
bilan
3 . 1 1 -r a s m . T r u b k a sim o n prujinali
m a n o m e tr s x e m a si.

---

ulangan. Bosim ko'tarilishi bilan prujinaning erkin uchi suriladi va 
o 'q
6
ni aylantiradi. O 'qning aylanishi richag 7 v a if? orqali richag
4 
ga uzatiladi ham da strelka 
3
ni siljitadi. Shunday qilib, bosim ning 
o'zgarishi uchiga pero 7 biriktirilgan strelka 
3
ni p ro p o rsion al 
burchakka buradi. Pero ko 'rsatishlam i diagram m ali q o g 'o z 
12
ga 
yozadi. Qog'oz soat mexanizmi va elektr yurituvchi kuch yordamida 
harakatga keltiriladi. Richag 7 va vint 
9
jilgich 
8
bilan ta’minlangan. 
V int 
9
ni burab, strelka 
3
ni u yoki b u tom onga surish m um k in .
N aychasim on prujinali m anom etrlar ko'rsatishlam i hisoblash, 
yozish, signal berish va ko'rsatish lam i m asofaga uzatish u c h u n
m o'ljallangan.
Hozirgi kunda pnevm atik va elektr datchiklam ing unifikatsiya- 
langan sistemasi kiritilgan prujinali asboblarning katta nom enklatu- 
rasi chiqmoqda. Bu asboblar standart, pnevmatik, elektr signallardan 
ishlaydigan ikkilam chi asboblar va maxsus qurilm alar kom plektida 
qo'llaniladi. Sanoatim iz 0,1 dan 1000 M P a ( 1 . . . 10 000 k g k /sm 2) 
gacha bo'lgan Irosiirflantf o'fchaydigan asboblar ishlab ‘chlqaraffl.
N am u n a asboblarning aniqlik sinfi 0,16; 0,25 va 0,4.
Silfonli asboblar
Hozirgi kunda sezgir element sifatida 
silfonli asboblar keng qo'llanilm oqda.
Silfonlar jez, bronza, zanglam as p o 'la t 
va boshqalardan tayyorlanadi, bu ning
natijasida gisterezis va nochiziqlik ta ’siri 
k a m a y ib , a s b o b n in g q o 'l l a n i l i s h
d ia p a z o n i k en g ay ad i. S ilfo n la r b ir 
q atlam li va k o 'p qatlam li b o 'la d i.
3.12-rasm da b ir qatlam li silfonlam ing 
prujinasiz