O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti «energo mexanika» fakulteti

Bosim va vakuumni o’lchash ikkilamchi asboblar montaji 
Bosim va vakuumni o‟lchash asboblari buyurtmachi (bosh pudratchi)dan 
o‟rnatish zonasida stendda tekshirilganlik protokollari bilan birga qabul qilib 
olinadi. Ular yaxshi yoritilgan joylarda, agregatlarning qizigan qismlaridan 
uzoqroqda o‟rnatiladi.
Manometrlar. Asboblar tashqi ko‟rikdan o‟tkazilganda shtuserlarda 
manometrning ichki qismini ifloslanishdan va rezbalarni mexanikaviy 
shikastlanishdan saqlaydigan himoyalash qalpoqchalarining borligiga e‟tibor 
beriladi. Tekshirish muddati tugagan, plombasi yoki tekshirilganlik to‟‟risidagi; 
tamg‟asi bo‟lmagan bosim yo‟qligida mili shkalaning nol belgisiga qaytmaydigan 
mazkur manometr usun yo‟l qoyilgan xatolikning yarmidan ortiq qiymatli belgida 
to‟xtaydigan; oynasi singan yoki asbobning to‟g‟ri ko‟rsatishiga ta‟sir etadigan 
boshqa shikastlanishlar bo‟lgan manometrlarni ishlatishga ruxsat etilmaydi.
Bug’ning yoki qaynoq suvning bosimini o’lchashda (r 1,6 MPa gacha, 
temperatura 2250C gacha) manometrlari gorizontal (a) va vertikal (b) 
quvuryo’llarga o’rnatish: 1-manometr, 2-uch yo’lli jo’mrak, 3-olish 
qurilmasi, 4-shtuser, 5-quvuryo’l, 6-U-simon trubka 

---

Bug‟ yoki qaynoq suvning bosimini o‟lchash manometrlari (164-rasm) 
o‟lchanadigan muhitning yuqori temperaturasidan saqlanadi. Buning uchun bug‟ 
yoki suv asbobga to‟‟ri emas, balki halqasimon yoki U-simon trubkalar orqali 
keltiriladi. Manometrlar bosimni olish joyidan yuqoriroqda o‟rnatiladi. Aks holda 
manometr bilan bosimni olish joyi o‟rtasidagi suyuqlik ustunining balandligini 
hisobga oluvchi tuzatish kiritish lozim bo‟ladi.
Manometrlarni nazorat manometri boyicha tekshirib ko‟rish uchun ularning 
oldida uch yo‟lli jo‟mraklar yoki ventillar o‟rnatiladi.
Toza muhitlarda 0,025 MPa gacha bosmini o‟lchashda va neft 
mahsulotlarining, agressiv va portlash xavfi bo‟lgan muhitlarning bosimini 
o‟lchashda uch yo‟lli jo‟mraklar ishlatilmaydi, bunda faqat ventillardan 
foydalaniladi.
Bir o‟ramli naychasimon prujinali, bortlari bo‟lmagan manometrlarni 
shchitning paneliga cho‟ktirbi o‟rnatishda ular shchitning paneli 6 ga yuza 
tomonda qoyiladigan halqa 2 va asbobning korpusini panelga siqib turadigan 
plankalar 4 yordamida mahkamlanadi. Bortli manometrlar shchitga plankasiz, 
asbobning orqa bortidagi teshiklardan o‟tkaziladigan vintlar bilan mahkamlanadi.