Nazariy fizika kursi

En - E n
kattalikka ortadi, agarda 
E„ 
dastlabki holat energiyasi, 
Em
esa uyg‘ ongan holatning energiyasini 
ifodalasa, ikkinchi holda esa xuddi shu kattalikka atomning energiyasi 
kamayadi. Birinchi holda 
Em- E n
qo‘ shimcha energiya elektromagnit 
nurlanish maydonidan olingan bo‘ lib, yorug‘ likning yutilish hodisasini 
tavsiflaydi, ya’ ni yoru giik ta’ sirida atom £„ holatdan 
Em
holatga o ‘ tadi. 
Kvant mexanikasining qonunlari o ‘ rinli bo‘ lishi uchun 
energiyalar ayirmasining qiymati tushayotgan yoru giik kvantining 
ho) 
energiyasiga teng boiishi shart, ya’ ni Boming chastotalar shartlari 
bajarilishi kerak:
hco = E m - E n
(8.108)
Kvant o ‘ tishlar nazariyasidan ma’ lumki, bu tenglik o ‘ rinli boiishi, ya’ ni 
o ‘ tishlari mavjud boiishi uchun tashqi ta’ sir etuvchi spektr
E —E
ichida 
co = 
—s——- = 
ojmn
chastotaga teng boigan chastota qatnashayotgan
П
boiish i lozim. Biz qarayotgan holda bu quyidagicha ifodalanadi: 
atomga tushayotgan yorugiikninng spektri ichida 
£ ~ f i ( 0
energiyaga 
teng boigan yoru giik kvanti albatta boiish i kerak, ya’ni:
£ 
= h (0 = E m- E n
boiishi shart.
Ikkinchidan, vaqtga garmonik ravishda b o g iiq b oigan
Щ,„ 
chastota qatnashayotgan 
g ‘ alayonlanishning qismi orqali 
En - * E m
o ‘ tish amalga oshadi. Shunday qilib, agarda tushayotgan yorugiikni 
monoxromatik toiqinlar yoyilmasi sifatida qaralsa, u holda 
En
Em 
o ‘ tish to ia amalga oshishi uchun bu yorigiikda albatta 
a>inn
chastotali 
toiq in va unga tegishli boigan