Тупроқни ким таҳлил. Ас ўзг

IV BOB. TUPROQ NAMUNALARI OLISH VA ULARNI 
TAHLILGA TAYYORLASH 
Tayanch iboralar
Tuproq namulari, laboratoriya sharoiti, sifat va miqdoriy usullar, 
masofaviy tahlil, miqdoriy tahlil, avtomatlashtirilgan usullar, aerokosmik 
syomkalar.
 
Ko‘p holatlarda laboratoriya tahlillariga e’tibor ko‘p qaratilib, tuproq 
namunalarini olish diqqat markazimizdan chetda qoladi yoki unga ko‘p 
to‘xtalinmaydi. Namunlarni olish rejasi tuproq hosildorligining o‘rtacha 
ko‘rsatkichi va uning o‘zgarish darajasini ko‘rsata olishi kerak. Agar 
olingan namuna dalani tavsiflab bera olmasa yoki noto‘g‘ri olingan 
holatda, tahlil natijalari keraksiz bo‘lib qoladi. Ko‘pincha laboratoriya 
analizlarini xato bajarilishidan ko‘ra, tuproq namunalarini noto‘g‘ri olish 
holatlari ko‘proq ro‘y berib turadi. Shuning uchun ham laboratoriya 
analizlarining asosiy aspekti namunani dalada to‘g‘ri olish hisoblanadi.
Odatda, tuproq namunalarini saralashning ma’lum bir qoidalari 
mavjud emas, lekin ba’zi bir holatlarga rioya qilish zarur bo‘ladi. 
A. Namunalarni kombinatsiyalashgan usulda olish 
•
ICARDA ning tavsiyasiga binoan diagonal bo‘yicha har gektardan 
8 ta tuproq namunasi olinadi. 
•
Boshqa rejaga ko‘ra esa 2 dan 8ga maydonda 5dan 25 tagacha 
tuproq namunasi yoki namunachalari olish mumkin. 
B. Namunalar olish vaqti 
•
Namunalarni olish uchun ma’lum bir vaqt belgilanmaganligi uchun, 
tuproq sharoitlari to‘g‘ri kelgan vaqtda olish mumkin. Iloji boricha 
tuproqning o‘g‘itlangan davrida namunalarni olmaslikka harakat qilish 
kerak. 
•
O‘simliklarning o‘sish va rivojlanish vaqtida ham tuproq 
namunalarini olish mumkin. Bunday vaqtda o‘simliklarning oziqa 
elementlari bilan ta’minlanish darajasini kuzatish mumkin bo‘ladi. 
•
Olingan natijalarni solishtirish uchun tuproq namunalarini takroran, 
iloji boricha, yilning bir faslida olish maqsadga muvofiq.