Автомобилларда юк ва пассажирлар таши асослари

1 1 .5 . М арш рутда ишлаш графиклари
Маълум вақт ёки бутун см ена давомида транспорт воси- 
талари а н и қ ишлаш и учун маршругда иш лаш г р а ф и т тузи- 
лади. Бунинг учун автом обилларнинг эн г кулай юриш м ар­
ш рута аникданади, транспорт воситалари самарали иш ла- 
ш ини ва марш рут иш ини таш кил этиш ни назарда тутиб юк 
таш иш учун зарур бўлган вақт ҳисоблаб чиқилади.
Г раф и кн и тузиш да ҳаракат тезлиги м еъёри , орти ш -ту- 
ш ириш иш ларида бўли ш , агар заруратга кўра йўлларда 
тўхталса, унга сарф лан увч и вақтлар ҳисобга ол и н и ш и ке- 
рак. Пухта иш лаб ч и қ и лган граф и клар ю кларн и тез ва ўз 
вақтида еткази б б ери ш , тр ан сп о р т воситалари и ш и н и н г 
маълум ритм да бўлиш и ва м и ж озлардан о қ и л о н а ф о й д а- 
лан и ш и м к о н и н и яратади. Э н г ас о си й си , тр ан сп о р т ж а- 
раёнидаги барча қатн аш ч и л ар (тран сп орт ходим лари, ор- 
тиш -туш ири ш пунктлари иш чилари ва м и ж озлар)ни н г и н- 
ти зом ли бўли ш и н и таъ м и нлай ди.
Ш аҳар ш ароитлари да ю к авто м о б и л л ар и н и н г ҳаракат 
граф и ги н и тузиш анча м ураккаб, чунки кўп и н ч а о р ти ш - 
туш ириш п унктлари б и р ва и кки см ен а д авом и да бир 
ёки б и р неча қатн о в л ар н и ги н а ам алга ош иради. Одатда, 
а к сар и ят м иж озлар учун ю к таш и ш граф и клари ол д и н - 
дан иш лаб чиқилган бўлиш и керак. Бундай граф икларнинг 
таш ки ли й -тезкор аҳамияти катта.
176

---

А н и қ иш лаб ч и қилган ҳаракат гр аф и ги ав то м о б и лл ар ­
н и н г ю к оқи м и ўзгарм ас таш и ш л ар д а ор ти ш -ту ш и р и ш
пунктлариаро қатнов жадвали тузиш учун асос бўлади. Гра- 
ф и кка нисбатан ж а д в ал н и н гф а р қ и ш ун д аки , ж адвалда ҳар 
бир тран сп орт воси таси н и н г а н и қ ҳаракат вақтлари кўрса- 
тилган бўлади. А йни м арш рутда и ш ловчи кей и н ги ав то ­
м обиллар учун иш граф и ги , ундан олд и н ги си д ай бўлиб, 
ф ақ ат б ош лан иш вақти автом об и лл арн и иш га чиқари ш
интервал м и қдори да сурилади.