Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №10 (том 1)

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati: 
1.
Internet manbalari:  
www.google.de
 
2.
www.ziyonet.uz 
3.
www.klett-sprachen.de
 
4.
Olga Swerlowa: “Die Deutschprofis” Ernest Klett Sprachen Stuttgart,2017. 
References: 
1.
Internet recources:  
www.google.de
 
2.
www.ziyonet.uz 
3.
www.klett-sprachen.de
 
4.
Olga Swerlowa: “Die Deutschprofis” Ernest Klett Sprachen Stuttgart,2017. 

---

217 
ФИО автора: 
Xayrullayeva Malika Shavkatovna 
Учебное заведение (населенный пункт): 
Buxoro viloyati Romiton tumani 29-
umumiy o`rta ta`lim maktabi nemis tili fani o`qituvchisi 
Название публикации:
«NEMIS TILI DUNYODA CHET TILI SIFATIDA» 
Annotatsiya
: nemis va ingliz tillari bir til oilasiga mansub, ya'ni g'arbiy german tilida. 
Ingliz tilidan ko'chirilgan so'zlar ingliz tilida talaffuz qilinishi kerak. Agar siz ikkala 
tilda ham gaplasha olsangiz, unda hech qanday muammo bo'lmaydi. 
Kalit so'zlar:
tillar oilasi, nemis, ingliz tili, so'z boyligi, aksent. 
Nemis Germaniyada, Avstriyada, Lyuksemburgda va Shaxsiy Shveysariyada, 
shuningdek, Rossiyadagi ozchiliklar, Ruminiya, Vengriya, Italiya, Janubiy Tirol, 
Chexiya va Frantsiyada nemis tilida 90 milliondan ortiq kishi gaplashadi. Nemis 
lug'atiga lotin va romantik tillar ta'sir ko'rsatdi. Bugungi kunda nemis tiliga asosan 
ingliz tili ta'sir qiladi. Buyuk Britaniya, AQSh va Kanadada ingliz tilida 320 milliondan 
ortiq kishi ingliz tilida gaplashmoqda.Tillarning eng qadimiy yodgorligi X asrga oid 
bo'lib, u Beowulf eposi deb nomlangan. Inglizcha chet tilidagi so'zlar nemis tilida 
tobora tez-tez uchrab turishi va ko'plab sohalarga ta'sir qilishi sababli, men ular bilan 
ANGLIZMUSning turli jihatlarida muomala qildim. 
1. Britaniya ingliz tiliga xos bo'lgan tilni ingliz tiliga (Dyuden) o'tkazish 
2. Bu ingliz tilining barcha turlaridan qarz olish masalasi 
3. Ingliz tilidan kelgan so'z. 
4. Britaniyalik yoki amerikalik ingliz tilidan nemis tilidagi so'z yoki g'ayritabiiy so'z 
tarkibi, ingliz yoki amerika modellari asosida nemischa so'z ma'nosini yoki iborasini 
har qanday o'zgartirish. 
Inglizcha so'z boyligi germancha so'zlarning atigi 30 foizini o'z ichiga oladi, 
qolgan qismi asosan romantik va yunoncha so'zlardan iborat. 
Turli xil madaniyatlar asrlar davomida nemis tiliga ta'sir ko'rsatdi. Biri "qarzni 
gapirish" haqida gapiradi. Lotin va yunon tillari nemis tilining rivojlanishiga eng katta 
va kuchli ta'sir ko'rsatgan. Bu keyingi antik davr va shuningdek, dastlabki o'rta asrlarda. 

---

218 
Lotin tili cherkov tiliga, keyinchalik ilm-fan tiliga aylandi. Birinchi lotin va yunon 
ilmiy iboralari gumanizmda paydo bo'ladi. Frantsuzcha nemis tiliga ayniqsa 17-18 
asrlarda moda sohasida ta'sir ko'rsatdi. O'rta asrlarda bular sud madaniyatining so'zlari 
edi. Ingliz tilining eng kuchli ta'siri XIX asrga to'g'ri kelmadi. 1945 yildan keyin 
ko'proq anglizizmlar va Amerika iboralari nemis tiliga kirib keldi. Lehngut yoki qarzlar 
- bu chet tilidan boshqa tilga ko'chirilgan so'zlar yoki iboralar. "Qarz so'zi tor ma'noda 
o'zbek lug'atiga fonetik, grammatik va qisman geografik jihatdan ham o'zlashtirilgan, 
shuning uchun u endi filologik jihatdan o'qimagan odam tomonidan chet eldan chiqqan 
so'z sifatida tan olinmasligi uchun moslashgan. 
V. Betz va V. Königning so'zlariga ko'ra biz chet el so'zlari, qarz so'zlari, kredit 
tarjimalari, qarz o'tkazmalari, qarz ijodlari va qarz ma'nolarini farqladik. Chet el 
so'zlari to'g'ridan-to'g'ri qabul qilingan so'zlardir (masalan, Fransosichdan Palais).
Kredit so'zlari - so'zlar fonetik, orfografik yoki morfologik jihatdan til tizimiga 
moslashtirilgan (masalan, oyna - lotincha "fenstera" dan). 
Kredit tarjimalari - so'zma-so'z tarjima qilinadi (lotincha "com-passio" dan kechirasiz) 
Kreditni o'tkazish - tarkib yanada erkin beriladi. 
Nemis tilida har doim inglizcha so'zlar ko'p bo'lganligi sababli, ularni to'g'ri talaffuz 
qilishga tayyor bo'lishingiz kerak. Xalqaro ingliz fonetik alifbosi nemis alifbosidan bir 
oz farq qiladi. Ingliz tilidan ko'chirilgan so'zlar ingliz tilida talaffuz qilinishi kerak. 
Agar siz ikkala tilda ham gaplasha olsangiz, unda hech qanday muammo bo'lmaydi.