Siyosatshunoslikka

Neokonservatizm. 
Tarixiy taraqqiyot konservatizmda ham 
o ‘zgarishlar yasadi. U bugun liberalizm singari bozor, raqobat erkin- 
ligini ta’minlashni, iqtisodiyotga davlatning aralashuvini cheklashni 
talab qilmoqda. XX asming 70-yillarida konservatizm tarixida yangi 
tarixiy davr - neokonservatizm (D. Bell, Z. Bzejinskiy, N. Podgores, 
N. Kristoll, A. Xayek) boshlandi. Bu yangi oqimning paydo bo‘lishini 
tadqiqotchilar AQSHda Ronald Reygan boshchiligida respublikachi- 
lar partiyasining, Buyuk Britaniyada Margaret Tetcher boshchiligida 
konservatorlar partiyasining, Germaniyada (o‘sha davrda - GFR) 
Gelmut Kol boshchiligida XDS-XSS blokining hokimiyatga kelishi 
bilan bog‘laydilar.
190

---

Neokonservatizm neoliberalizm va sotsializmga qarshi turish 
maqsadida shakllandi. Amerika neokonservatizmiga Milton Frid- 
men (1912-2006) katta turtki berdi. Nobel mukofoti sovrindori 
M.Fridmen erkin bozor baribir eng yaxshi iqtisod ekanligini, Adam 
Smit haq bo‘lganini va davlat qayerga aralashsa, o‘sha yemi vayron 
qilishini ta’kidlaydi. Margaret Tetcher Britaniyada, Ronald Reygan 
Qo‘shma Shtatlarda mazkur liberalizmni 1980-yillarda amalga tatbiq 
qilib, ijobiy natijalarga erishishdi.
AQSH neokonservatizmni Adam Smitning iqtisodiy qarashlari 
bilan Edmund Berkning an’ana haqidagi g ‘oyalarining chatishmasi 
deyish mumkin.
Neoliberalizm davlatning iqtisodiy faoliyatga aralashishi zarur- 
ligini tan oladi va davlat ijtimoiy dasturlarining rivojlantirilishini 
qo‘llab-quvvatlaydi. Neokonservatizm esa aksincha, davlatning iqti- 
sodiyotga aralashishini cheklashni talab qiladi. Antietatizm, davlat­
ning ijtimoiy vazifalarini cheklash neokonservatizm g ‘oviy-siyosiy 
ko‘rsatmalarining belgilovchi alomatidir.
Neokonservatorlar qarashlariga ko‘ra «eng yaxshi hukumat shuki, 
u kamroq boshqaradi». Ular aholining kam ta’minlangan qatlamlari 
foydasiga resurslami qayta taqsimlash maqsadida yirik kapitalga 
solinayotgan soliqlarga qarshi chiqadilar. Ular teng taqsimlashning 
ashaddiy dushmanlari sifatida davlatning ijtimoiy dasturlarini qisqar- 
tirishni talab etadilar. Neokonservatorlar fikricha,