Siyosatshunoslikka

14 
Temur tuzuklari / Tahrir h ay’ati: B.Abduhalim ov va bosh., Forscha
matndan A .S o g ‘oniy va H.Karomatov tarj. -Т.: 0 ‘zbekiston, 2011. B ,7 3 -7 9
58

---

ulardan nafaqa olib turardilar». Bundan tashqari, Amir Temuming 
soliqlar haqidagi qoidasi juda muhim ahamiyatga egadir. Temur yo- 
zadi: «Soliqdar yig‘ishda xalqni og‘ir ahvolga solishdan yoki o ‘lkani 
qashshoqlikka tushirib qo‘yishdan ehtiyot bo‘lish zarur. Negaki, 
xalqni xonavayron qilish davlat xazinasining kambag‘allashishiga 
olib keladi, xazinaning bequvvatligi harbiy kuchlaming tarqoqla- 
nishiga, bu esa, o ‘z navbatida hokimiyatning kuchsizlanishiga sa- 
bab bo ‘ladi...»15.
A m ir Temur harbiy salohiyatda jahonga m ashhur sarkarda 
va o ‘z zam onasining eng qudratli hukm dori b o ‘lishi bilan birga, 
uning harbiy nazariyasi va amaliy harbiy san’ati, taktika va strate- 
giyasi, armiya tarkibining tuzilishi o ‘z davrining nodir m o‘jizasi 
edi. Uning harbiy mahorati turli y o ‘nalishlarda-askariy qismlarni 
qayta tashkil etishda, dushmanga hujum qilihda turli-tuman usul- 
lardan foydalanishda, hujumdan oldin dushman joylashgan yerlar- 
ni obdon o ‘rganib chiqishda, ham lashkarboshi-qo‘mondonlikda 
namoyon b o‘ldi.
Shuni alohida ta ’kidlash lozimki, Amir Temur davlat, jamiyat ha- 
yotida bo‘lib o ‘tadigan har bir muhim reja oldidan kengash o ‘tkazar 
va bu kengashga nafaqat davlat arboblari, sarkardalar, temurzoda- 
lami, balki sayyidlar, shayxlar, ilm-fan arboblarini ham taklif etgan 
va o ‘zining har bir yurishi oldidan bunday kengashlami o ‘tkazib 
turishni odat tusiga kiritgan.
Tarixiy manbalaming guvohlik berishicha, Movarounnahrda 
m o‘g ‘ullaming qariyb 140-yillik hukmronlik davrida bironta ham 
ko‘zga ko‘rinarli qurilish yoki suv inshootlari vujudga kelmagan. 
Amir Temuming tashabbusi bilan 1365-yilda Qarshi, 1370-yilda 
Samarqand, 1380-yilda esa Keshning atrofi qaytadan mudofaa de- 
vorlari bilan o ‘ralgan. Shuningdek, xalq farovonligiyu, mamlakat 
obodonchiligi yo‘lida suv omborlari, to ‘g‘onlar qurishga, ariqlar 
qazishga, yangi yerlami o ‘zlashtirishga alohida e ’tibor berilgan.