Sog’liqni saqlash vazirligi ogohlantiradi

oila a’zolari, sevgan kishisi, 
do’st-yorlar va kishi ma’naviy bog’liq bo’lgan boshqa odamlar bilan munosabatlar 
– shartsiz bo’lishi kerak
. 
Oila davrasida 
Munosabatlar girdobining o’zagi – bu, albatta, oila. Oila nafaqat bizning birlamchi 
yashash muhitimiz, balki bizga, umuman, dunyo va boshqa odamlar bilan qanday 

---

 
58 
munosabatga kirishish kerakligini o’rgatuvchi darsxona hamdir. Shaxsiyatimiz 
shakllanishida oila, xususan, ota-onaning tutgan o’rni juda muhim. 
Ota-ona va farzand 
Ota-ona – bizni hech bir shartsiz suya oladigan yaqinlarimiz. Ota-onaning 
farzandiga bo’lgan sevgisi hech qanday tashqi holatlarga bog’liq bo’lmaydi. Farzand – 
xoh u bezori, xoh yuksak fazilat egasi bo’lsin – ota-ona uchun birdek suyukli. O’g’rining 
onasi ham bolasini imomning onasi bolasini suyganchalik suyadi. Dahriyning otasi ham 
bolasini mo’minning otasi farzandini suygandan kam sevmaydi. 
Ammo ko’pincha farzand, ba’zida esa ota-ona xatosi ortidan ota-ona va farzand 
o’rtasidagi munosabatlar chigallashadi. Afsuski, hamma ota-onalar ham o’z bolalariga 
to’g’ri tarbiya bera olmaydilar va hamma farzandlar ham o’z farzandlik burchlarini bajara 
olmaydi. 
Ota-ona va farzand o’rtasidagi munosabatlar sog’lom bo’lishida ota-onaning roli 
kattaroq. Ular chaqaloqligimizdan bizga dunyo va uning tarkibiy bo’laklari haqida 
tushuncha berib boradilar, u yoki bu holatga qanday munosabatda bo’lishni o’rgatadilar. 
Aynan dunyo haqida tushuncha shakllanayotgan yoshda ota-onadan farzandiga 
nisbatan ziyrakroq munosabatda bo’lish talab etiladi. Bolaning tushunchalari 
shakllanishini nazorat qilish va bu jarayonni to’g’ri o’zanga solib turish bolaning keyingi 
hayotini ko’p jihatdan belgilab beradi. 
Kuchli shaxsiyatni tarbiyalashning birinchi navbatdagi sharti – bolaga shartsiz mehr 
berishdir. Ya’ni bolangiz bilan shartsiz munosabatga kirishish. Ammo ko’pchilik bola 
tarbiyasida tobelik munosabati yo’lidan borishni afzal ko’radi. Ular bola tarbiyasida man 
etishlar, kuch ishlatish yoki o’z so’zini o’tkazish kabi usullardan foydalanadi. 
Farzand tarbiyasida tobelik munosabati o’rnatish bir qator salbiy oqibatlarga olib 
keladi. Avvalo, farzandda ota-onasi mehrini qozonish uchun biror talabni bajarishi, biror 
ishni qilishi kerakligi haqida tushuncha paydo bo’ladi. U shu shartlarni bajarmasa, ota-
onasining mehriga arzimaydigan odam ekaniga ishonib qoladi. Bu nuqsonlilik 
kompleksini keltirib chiqaradi. 
“Falon ishni qilsang, men seni yaxshi ko’rmay qo’yaman” kabi tarbiya usullari juda 
xavfli. Bunda farzand ota-onasidan shartli mehr olib o’rganadi va keyinchalik o’zi ham 
birovni shartsiz yaxshi ko’ra olmaydigan bo’lib qoladi. Yoshligida ota-onasidan shartsiz 
mehr ko’rmagan odam o’z oilasi va farzandlariga ham shartli mehr ko’rsatishi ana 
shundan. Axir, qush uyasida ko’rganini qiladi. 
Farzandingizni u yoki bu narsaga yo’naltirishga harakat qilmang. To’g’ri, siz 
zamonga qarab farzandingiz uchun eng ma’qul kasbni tanlashga urinasiz. Ammo sizning 
majburlashingiz bilan o’rganilgan sohada u hech bir muvaffaqiyatga erishmasligi 
mumkin. Bolaga yoshligidan o’zi qiziqqan narsalarini qilishiga imkon berish kerak. Yosh 
bola aqli hali u yoki bu mashg’ulot ortidan keladigan manfaatni bilmaydi – shuning uchun 
ko’ngli tortgan ishni qiladi. Ana shu qiziqishini rivojlantirsa, ulg’ayib o’z kasbining ustasi 
bo’ladi va zamon qanday bo’lmasin, o’z kasbidan ham moddiy naf, ham ma’naviy zavq 
olib yashaydi. 
Men maktabni tamomlash arafasida turgan juda ko’p o’smirlar bilan suhbatlashdim. 
Ularning aksariyati hayotdan nima istashini, qaysi kasb egasi bo’lishga astoydil 

---