Сборник научных трудов по материалам Международной научно-практической

Keywords:
International Assessment Program, assessment of reading literacy of students, 
assessment of the level of understanding of the reading text of Primary School students, the process 
of acquiring artistic experience, obtaining and using information, understanding. 
Prezidentimiz rahbarligida 2019-yil 19-martda “Yoshlar bilan ishlashni samarali tashkil 
etishda madaniyat, san’at, sport, axborot texnologiyalari, kitob o‘qishga qiziqishini oshirish 
bo‘yicha 5 ta muhim tashabbusni amalga oshirish to‘g‘risida” o‘tkazilgan videoselektor yig‘ilishida 
yoshlarni rivojlantirishga qaratilgan masalalar muhokama qilindi va sohalarga taalluqli 5 ta muhim 
tashabbus ilgari surildi.
[1]
Jumladan, to‘rtinchi tashabbus yoshlar ma'naviyatini yuksaltirish, ular 
o‘rtasida kitobxonlikni keng targ‘ib qilish bo‘yicha tizimli ishlarni tashkil etishga yo‘naltirilgan.
Shu nuqtayi nazardan, yoshlarni intelektual va ma’naviy jihatdan rivojlantirish va kitobga 
nisbatan qiziqish orttirish maqsadida respublikamizda, ayniqsa, yoshlar orasida kitobxonlik 
an’anasining yo’lga qo’yilishi, kitob mutolaasiga keng e’tibor qaratish bo’yicha amalga 
oshirilayotgan say-harakatlar diqqatga sazovordir. Yangi axborot texnologiyalarining rivojlanishi 
hamda yuqori sur’at bilan kirib kelishi esa kitobxonlikning jamiyatdagi ahamiyatini yanada 
oshiradi.
1958- yildan boshlab faoliyat olib borayotgan Ta’lim sohasidagi yutuqlarni baholash xalqaro 
assotsatsiyasi (IEA) ta’lim sohasiga oid o’quvchilarning bilim, ko’nikma, malaka va 
kompetensiyalarini aniqlash bo’yicha qiyosiy tadqiqotlar o’tkazib kelmoqda. Jumladan, 

---

BOSHLANG‘ICH TA’LIMGA XALQARO BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHNING ISTIQBOLLARI
 
302 
XALQARO MIQYOSIDAGI ILMIY-AMALIY KONFERENTSIYA MATERIALLARI
O’zbekiston respublikasi ham ta’lim sifati va samaradorligini oshirish va xorijiy ilg’or tajribalarni 
o’rganish maqsadida Ta’lim sifatini baholash xalqaro assotsatsiyasi (IEA) bilan hamkorlik 
aloqalarini yo’lga qo’ygan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 29-apreldagi «O‘zbekiston Respublikasi 
Xalq ta’limi tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida»gi 5712-son 
Farmonida 2030-yilga kelib PISA xalqaro dasturi reytingida jahonning birinchi 30 ta ilg‘or 
mamlakatlari qatoriga kirishiga erishish hamda xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash 
sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish asosida o‘quvchilarning o‘qish, matematika va tabiiy 
yo‘nalishdagi fanlardan savodxonlik darajasini baholashga yo‘naltirilgan ta’lim sifatini 
baholashning milliy tizimini yaratish vazifalari belgilangan.[2] 
Konsepsiya doirasida, o‘quvchilarning tanqidiy fikrlash, axborotni mustaqil izlash, tahlil 
qilish malakalari va kompetensiyalarining rivojlanishiga alohida urg‘u berishni hisobga olgan 
holda, zamonaviy innovatsion iqtisodiyot talablariga javob beradigan umumta’lim dasturlari va 
yangi davlat ta’lim standartlarini joriy etish, o‘quvchilarning bilim darajasini baholashda ta’lim 
sifatini baholash bo‘yicha xalqaro PISA, TIMSS, PIRLS va boshqa dasturlarda doimiy ishtirok etish 
nazarda tutilgan. [3] 
PISA (The Programme for International Student Assessment) - O‘quvchilarning 
savodxonligini baholash bo‘yicha xalqaro dasturi tarkibiga kiruvchi PIRLS (Progress in 
International Reading and Literacy Study) - boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining matnni o‘qib 
tushunish darajasini baholash xalqaro dasturi, aynan, 4-sinf o’quvchilarining o’qish savodxonligini 
xalqaro darajada baholaydi. 
PIRLS yosh o‘quvchilarning sinfda va sinfdan tashqari o‘qishining ikkita keng qamrovli 
maqsadiga qaratilgan. Bular