O`zbekiston respublikasi oliy va o'rta

Birinchi tibbiy yordam va davosi. Kollapsni keltirib chiqargan sabablarni 

bartaraf qilish (qon oqishini to’xtatish, intoksikasiyaga qarshi kurash) bemorga 

ruxiy va jismoniy jihatdan to’la orom berish, isitish zarur. Teri ostiga 0.5 ml 0.1%   

li adrenalin. 1,0 25 % li kofein eritmasi teri ostiga 1,0-2,0 ml 0,2 % li noradrenalin, 

1,0 ml 1,5% li mezaton eritmasi vena ichiga in'eksiya qilinadi.  

SHOK 

Shok (fransuzcha-zarba) haddan tashqari kuchli taassurotlar natijasida nerv, 

endokrin, nafas va qon aylanish tizimlarining faoliyati hamda moddalar 

almashinuvining buzilishi bilan xarakterlanadi. O'tkir tomirlar etishmovchiligining 

eng og'ir formasidir.Shok shikastlanishda, tananing ko'p qismi kuyganda jarohat 

shoki), allergik reaksiyalarda (anafilaktik shok), o'tkir miokard infarktida 

(kardiogen shok), kuchli hayajonlanish, asab va ruxiy buzilishlarda (emosional 

shok), qon gruppasi to'g ri kelmagan qon quyilganda (gemotrnsfuzion shok) yuz 

beradi. 

Jarohat shoki ko'pincha bosh ko'krak, qorin, chanoq va oyoq qo'llarning 

shikastlanishda, tanuning ko'p qismi kuyganda sodir bo'ladi. 

Jarohat shokining 2 ta fazasi farq qilinadi: 

Erektil faza - qiska muddatli qo'zg’alish, so’ngra torpid - pasayish fazasi. Shokning 

boshlang’ ich fazasida bemor bezovtalanadi, qarashlari bejoli, havo 

yetishmayotganidan noliydi, teri va shilliq pardalari oqarib, sovuq ter bosadi. 

Keyingi fazasida bemorning ahvoli og’irlashib, atrof muhit va kishilarga befarq 

bo'lib qoladi. Og'riqni ezish kamayadi, ba'zan umuman sezmaydi. Rangi oqarib, 

tana harorati pasayadi. Nafasi va pulsi ezlashadi. Qon bosimi pasayadi.