M abduraimova, N. Abdullaeya

Sug’urta brokeri - 
Hozirgi paytda respublikamizda faoliyat yuritayotgan 
sug’urta tashkilotlari qaysi sug’urta sohasiga ixtisoslashganligiga qarab ikkiga 
bo’linadi: hayotni sug’urtalashga ixtisoslashgan sug’urta tashkilotlari hamda 
umumiy sug’urta tarmog’ida faoliyat ko’rsatuvchi sug’urta tashkilotlari.
 
Sug’urta bozori professional ishtipokchilari tarkibiga sug’urta brokeri ham kiradi. 
Sug’urta brokeri- sug’urta qildiruvchining nomidan va topshipig’iga binoan 
sug’urta shartnomasi tuzilishi va ijro etilishini tashkil qilish bo’yicha faoliyatni 
amalga oshiruvchi yuridik shaxs. O’zbekistonda sug’urta brokerlari tizimi 
shakllanish jarayonini boshidan kechirmoqda. Ammo hozirgi paytda sug’urta 
xizmatlarining aksariyati ularning ishtirokisiz amalga oshirilmoqda.
 
 
4.4 Sug‘urta vositachilarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va ular faoliyatini 
litsenziyalash tartibi 
 
Chet mamlakatlarda, ayniqsa iqtisodi taraqqqiy etgan mamlakatlar sug’urta 
tizimida brokerlar muhim o'rin egallaydi. Mustaqillik tufayli va iqtisodiyotda ro'y 
berayotgan tarkibiy o'zgarishlar sug’urta sohasida ham brokerlarni faoliyat 
ko'rsatishiga zamin yaratdi. Tan olish zarurki, hozirgi paytda o'zbekistonda 
sug’urta brokerlari unchalik rivojlangan emas. Mavjud ma'lumotlarga ko'ra, 2006 
yilning 1 yanvar holatiga mamlakatimizda bitta sug’urta brokeri faoliyat yuritish 
uchun tegishli litsenziya olgan. Shunisi e'tiborliki, o'zbekiston Respublikasining 

---

99 
1993 yil 6 mayda qabul qilingan «Sug’urta to'g’risida»gi qonunining (hozir o'z 
kuchini yo'qotgan) 7-moddasi «Sug’urta vakillari va sug’urta brokerlari» deb 
atalib, unda shunday deyilgan edi: «Sug’urtalovchilar sug’urta faoliyatini sug’urta 
vakillari va sug’urta brokerlari orqali amalga oshirishlari mumkin. Sug’urta 
vakillari o'zlariga berilgan vakolatlarga muvofiq sug’urtalovchi nomidan va uning 
topshirig’i asosida ish ko'radigan jismoniy yoki yuridik shaxslardir».
Vazirlar 
Mahkamasining 
2002 
yil 
27 
noyabrdagi 
qarori 
bilan 
“Sug’urtalovchilar va sug’urta brokerlarining sug’urta faoliyatini litsenziyalash 
to’g’pisida Nizom tasdiqlandi. Unga ko’ra, sug’urtalovchilar va sug’urta 
brokerlarining sug’urta faoliyatini litsenziyalash O’zbekiston Respublikasi Moliya 
vazirligi tomonidan amalga oshiriladi. Belgilangan tartibda ro’yxatdan o’tkazilgan 
yuridik shaxslar sug’urtalovchilar va sug’urta brokerlarining sug’urta faoliyatini 
amalga oshirish uchun litsenziya talabgorlari bo’lishlari mumkin. Sug’urtalovchi 
va sug’urta brokerining sug’urta faoliyatini amalga oshipish uchun litsenziyaning 
amal qilish muddati, qoidaga ko’pa, cheklanmaydi. Litsenziyaning amal qilishi 
litsenziya berilgan kundan boshlanadi. 
Bugungi kunda O’zbekiston sug’urta bozorida quyidagi brokerlik tashkilotlar 
o’z faoliyatini ko’rsatib kelmoqdalar.