M abduraimova, N. Abdullaeya

*
xalolligi,
 
mulohazaliligi, turmushda hozir-nozirligi va to‘g‘riligiga:
 
* tashabbuskorligi, hayotga talabchanligiga; 
* ishga hamda ish kunining davomiyligiga; 
* og‘ir sharoitda o‘zini tutishiga; 
* salomatligi, tashki ko‘rinishi, vaqtni taqsimlay bilishiga; 
* hunari va bo‘sh vaqtlardagi mashg‘ulotlariga diqqat qilish lozim. 
* har bir da’vogarga, u bilan turmushi to‘g‘risida suhbatlashish va barcha 
zarur savollarga javob olish uchun etarli darajada vaqt ajratish kerak
101
. 
Bulardan tashqari unutmaslik kerakki, ishga qabul qilinayotgan nomzod 
topshiriladigan ishni bajarishga yarokligina bo‘lib qolmay, balki sug‘urta 
kompaniyasining boshqa xodimlari bilan chiqishib ketadigan ham bo‘lish kerak. 
Agar u so‘ngi talabga muvofiq kelmasa, odatda yaxshi mustaxassisning ham 
bahridan o‘tish kerak. Ishga qabul qilingan odam o‘z hamkasblariga qo‘shilib 
ketganda o‘zini o‘z uyidagidek his etishi muhimdir. U o‘z burchlarini qanday 
eplayotganini diqkat bilan quzatishi, bunda unga yordam berishi kerak, uning 
yangi joyda o‘zini tutib olish uchun vaqt kerakligini anglamoq lozim. 
Sug‘urta kompaniyalarida xodimlarni tanlash va ularga adolatli baho berish 
boshqarishning eng murakkab qirralaridan hisoblanadi. Shu sababli, ularni to‘g‘ri 
tanlash va joy-joyiga qo‘yishda zarur mas’uliyat bilan yondoshilmasa, ish 
yakunlari kutilgan samarani bermasligi aniq. Xodimlarni tanlash uslubi 
qanchalik puxta ishlab chiqilgan bo‘lsa, shunchalik sug‘urtalovchining mehnat 
faoliyatida kutilmagan samaradorlikka tez erishish amaliyotda isbot etilgan. 
101
David F.Babbel Anthony M. Santometro. Risk Management by Insurers: An Analysis of the Procress 2005,р.13

---

294 
Sug‘urta kompaniyalarida xodimlarni tanlashda ularning ko‘p qirrali 
xislatlarini aniqlash imkonini beruvchi quyidagi maxsus usullar qo‘llaniladi: 

anketa ma’lumotlarini tahlil qilish usuli; 

ruhiy test o‘tkazish usuli; 

amaliy ish o‘yinlarini o‘tkazish usuli; 

malakaviy test o‘tkazish usuli; 

taqrizlarni tekshirish usuli; 

suhbat o‘tkazish usuli; 

attestatsiyadan o‘tkazish usuli; 

reyting usuli. 
Baholash mezonlari va kaysi bir usullar samaraliroq yoki an’anaviy usul 
ekanligini tasvirlovchi kursatkichlarni quyidagi jadvalda keltiramiz.