M aslahat tadbirkorligi
M aslah at xizm atlarining m ohiyati va bosqichlari. M a'lum bir sohada o ’z
m utax assislig i b o ’yicha y o ’l-y o ’riq k o ’rsatuvchi kishiga m aslahatchi deyiladi. Chet
ellard a boshqaruv b o ’yicha pulli m aslahat konsalting deb yuritiladi.
Iqtisodiyot va
bosh q aru v b o ’yicha Y evropa Federatsiyasi M aslahatchilar A ssotsiatsiyasining ta'rificha
m enejm ent-konsalting boshqaruv b o ’yicha m uam m o va im koniyatlam i aniqlash, ularga
baho berish, tegishli chora-tadbirlar ishlab chiqish va ulam i am alga oshirishda xolisona
m aslahat berish ham d a yordam k o ’rsatish dir.
Sanoati rivojlangan m am lakatlarda m ab lag ’larni m aslahatli
xizm at shaklida
in tellektual kapitalga kiritish yangi uskuna yoki ilg ’or texnologiyalarni sotib olishga
ketgan m ab lag ’lar bilan tengdir. M ab lag ’lar ishlatishning ushbu k o ’rinishi bizning
m am lakatim izda endi am alga oshirilm oqda. Bu y o ’nalishda intellektual im koniyatlardan
iq tisodiyot va boshqaruv sohalarida to ’laligicha foydalanish yaxshi sam ara beradi. K o ’p
k o rx o n alar o ’zlarining intellektual im koniyatlaridan to ’la
va sam arali foydalana
olm asliklari sababli bozor iqtisodiyoti sharoitida qiyin ahvolga tushib qolgan. O ’z vaqtida
m aslah atch ilar yordam idan foydalangan rahbarlar m oliyaviy-xo’jalik faoliyatida iqtisodiy
sam araga erishganlar.
K onsalting xizm atlari bir m artali m aslahat ham b o ’lishi m umkin. L ekin ular
k onsalting loyiha shaklida b o ’lib quyidagi asosiy bosqichlam i qamrab oladi:
- m u am m o lam i aniqlash (diagnostika);
-
loyihani ishlab chiqish;
- loyihani am alga oshirish.
L oyihaning hajm iga qarab yakuniy bosqich bir necha kundan bir necha oygacha
c h o ’zilishi m um kin. B a'zida m ijozlar bilan ish olib borish k o 'p yillar davom etadi.
M aslah at uslublari. M aslahat uslublari turli xil bo’lishi m um kin. M aslahatning uch turi -
ekspertli, jaray o n va o ’rgatuvchi m aslahatlar keng q o ’llaniladi.
E kspertli m aslahat - konsaltingning eng passiv shaklidir. M aslahatning bu turida
m aslahatchi
diagnostika, qaror qabul qilish va ularni jo riy etishni m ustaqil ravishda
am alga oshiradi. M ijoz esa bunday hollarda m aslahatchiga kerakli axborot etkazib berishi
zarur b o ’ladi.
Jaray o n m aslahatida - loyihani ishlab chiqish bosqichlarida konsalting firm a
m aslahatchilari m ijoz
bilan faol ish olib borib, yuzaga kelgan m uam m olam i ham korlikda
tahlil qiladi va kerakli takliflar beradi.
O ’rgatuvchi m aslahatida - m utaxassislam ing asosiy m aqsadi g ’oyalam ing yuzaga
kelishi, yechim lar qabul qilish uchun asos tayyorlashdir. Shu m aqsadda m ijozlar uchun
m a'ruzalar o ’qiladi, sem inarlar o ’tkaziladi, o ’quv q o ’llanm alari ishlab chiqiladi. U m um an
olganda, m ijozlar kerakli nazariy va am aliy axborotlar bilan ta'm inlanadi.
A m alda esa
yuqoridagi har bir m aslahat turlari sof holda q o ’llanilm aydi, ular kom binatsiyalashgan
shaklda uchraydi.
12
X ususiy firm alardan tashqari maslahatli xizm atlarni davlat, o ’quv, axborot, ilmiy-
tekshirish m uassasalar tijorat asosida bajaradilar.
Konsalting firm aning m ijozlam i jalb etish usullari. M aslahat
beruvchi bozorning
o ’ziga xos xususiyati shundan iboratki, bu faoliyat bilan shug’ullanuvchi firm alar o ’z
tovari, o ’z xizm at namunasini k o ’rsatish im koniga ega emas. Shuning uchun ular
faoiiyatida m ijozlam i jalb etish m uam m osi turadi.
M ijozlam i jalb etish usullari turli xildir. Bunga o ’z im koniyatlarini tashviqot qilish,
reklam a qilish, vositachilar yordam ida
m ijozlam i jalb qilish, firm a haqida ijobiy fikr
bildirgan oldingi m ijozlar takliflaridan foydalanish kiradi.
Eng sodda va eng keng q o ’llaniladigan usul - reklam a qilishdir. Firm a o 'z
im koniyati, xizm at k o ’rsatishning taxm iniy narxi, m uvaffaqiyatli bajarilgan loyihalar
haqida turli xildagi reklam a m a'lum otlarini va reklam a e'lonlarini tarqatadi. M ijozlam i
jalb qilishda vositachilar yordam idan keng foydalaniladi. V ositachilar sifatida o ’z
rahbarining ishonchini qozongan firm a xodim lari b o ’lishi m umkin. G ’arb m am lakatlarida
bunday vositachilam i topish uchun m axsus uslublar ishlab chiqilgan. Bu m aqsadlar
uchun alohida m ablag’lar ajratiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
