Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг муборак 101 дуолари

61. Аллоҳ марҳаматига юкуниш дуоси
يَل ْعلا ِقي ِفَّرلاِب ِنْقِ
ْ
لأَو ِنْ َحْراَو يِل ْرِف
ْغا َّمُهللا
Аллоҳуммағфирли варҳамни ва алхиқни бир­
ро фиқил аъла.
Маъноси: 
«Ё Аллоҳ! Мени кечир, менга марҳамат қил, мени 
рафиқи аълога етказ».
Шарҳ:
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) вафот 
этаётган соатда шу дуони айтдилар. Бу у зотнинг 
(алайҳиссалом) фоний дунёдаги охирги сўзлари 
эди. 
Имом Бухорий ривоят қилган ҳадисга кўра, Расу­
луллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг «Рафиқи 
аъло» сўзларини ҳазрат Ойша онамиз (розияллоҳу 
анҳо) эшитгач, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва сал
-
лам)дан айрилиш ларини сезиб, кўзёш тўкканлар. 
«Рафиқи аъло»дан мурод нима? Унинг маъно си 
қандай? Буни изоҳ қилган Имом Раббоний «Мак­

---

Пайғамбаримиз (с.а.в.)нинг муборак 101 дуолари
95
тубот»да бундай дейди: «Расуллар даъват ва иршод 
вазифаларини тугатгач, охиратга таваж жуҳ қила ди­
лар. Ундан бошқа нарсани ўйламай қола дилар. Чунки 
уларнинг халққа хитоб қилиш вазифалари тугаган. 
Шу сабабдан «Рафиқи аъло», дейдилар ва ўзларини 
Зоти Олийга вақф қилиб, қурби илоҳий истайдилар». 
Бу олий мақом – Жамоли Илоҳийга қовушмоқ маъ
-
носини ҳам ифодалайди.
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Наср 
сураси нозил бўлганидан сўнг унинг 3­ояти кари­
масига кўра 
ُهْرِف ْغَت ْساَو َكِّبَر ِد ْمَ ِب ْحِّب َس َف
(«Фасаббиҳ би ҳамди роббика вастағфирҳу»)
фақат Аллоҳга ҳамд ва тасбеҳ айтиш ила машғул 
бўлганлар, Унга истиғфор келтирганлар. Расулуллоҳ 
ҳазратларининг охирги сўзлари ҳам ушбу оятга би
-
ноан бўлгандир.
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг 
дунё ҳаётидаги ҳар дуоларида бўлгани каби бу фо
-
ний оламдан айрилаётганларида ҳам сўнгги сўзлари 
Аллоҳдан афв тилаш, Унинг марҳаматига юкуниш 
бўлган. Аллоҳдан Рафиқи аъло истаб, Жамоли Ило­
ҳийни умид қилган лар. Бу дуо фоний ҳаётни энг 
гўзал шаклда якунлаш намунасидир. Шубҳасиз, бу 
сўз лар фақат Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва сал
-
лам)га хос қудратли истакдир.