Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
51 
Tibbiyot geografiyasining vujudga kelgan davridan boshlab, to hozirga 
qadar bajarilgan tibbiy — geografik tadqiqotlarning aksariyatini bevosita 
nozogeografiya 
bilan 
tushuntirish 
ham yetarli bo’lmaydi. Vaxolanki, 
«Nozogeografiyaning asosiy vazifasi inson kasaliklarini geografik tarqalishining 
umumiy 
qonuniyatlarini 
ochib 
berish, 
alohida 
olingan 
kasaliklarning 
nozokomplekslari va nozoareallarini hamda ularning tadrijiy o’zgarishlarini 
aniqlash bilan belgilanadi. Demak, shunday qilib, tadqiqot obyektining o’ziga 
xosligiga borliq holda, nozogeografiya tibbiyot geografiyasining mustaqil bo’limi 
hisoblanadi». 
Umuman olganda, tibbiyot geografiyasi aholi va uning salomatlik holati 
bilan bog’liq bo’lgan barcha geografik jarayon va qonuniyatlarni o’rganar ekan, 
bunda u, eng avvalo, geografik muhitning 
aholi salomatligiga ta’sir ko’rsatuvchi 
kompleks tabiiy va ijtimoiy-iqtisodiy 
omillariga asosiy e’tiborni qaratadi. Chunki 
yer yuzining har bir qismida u yoki bu 
turdagi kasallik mavjud (17-rasm). Ular 
orasida, ayniqsa, iqlim va atrof-muhitning 
aholi salomatligiga ta’siri, kasalliklarning 
tarqalishi, aholining joylashuvi, mehnat va turmush sharoitlari, urbanizatsiya 
jarayonlari, regionning xo’jalik ixtisoslashuvi xususiyatlari, sog’liqni saqlash 
sohasini rivojlanganlik darajasi va boshqalar juda muhimdir. Xususan, hozirgi 
davrda ijtimoiy-iqtisodiy xususiyatga mansub omillarning ahamiyati ortib 
bormoqda. Ular orasida, avvalo, sog’liqni saqlash geografiyasi yoki salomatlik 
geografiyasidan turib, sog’liqni saqlash tazimining shakllanishi, rivojlanishi, 
aholini salomatlik holatiga ta’siri kabi masalalar o’rganilgan izlanishlar muhim 
ilmiy-amaliy ahamiyat kasb etadi. Binobarin, tibbiy-geografik tadqiqotlarning 
muhim ilmiy - amaliy natijasi hisoblangan tibbiy-geografik atlaslar qishloq 
joylarda sog’liqni saqlashni holati va rivojlaniga masalalari bo’yicha AP.Ayriyan 
17-rasm.
Butun yer yuzi - har xil 
nozoareallar uyg’unligi sifatida

---