Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
205 
faol ish olib bormoqda. Jumladan, BMTning atrof-muhitni muhofaza qilish dasturi 
(UNEP) mavjud. Bu xalqaro tashkilotning bosh idorasi Keniya poytaxti Nayrobi 
shahrida joylashgan. 
Demak, inson va tabiat o’rtasidagi muvozanatni ta’minlab turish uchun 
ehtiyotkorona munosabatda bo’lish lozim.
1.
Mintaqaviy ijtimoiy muammolarga nimalar kiradi? 
2.
Ijtimoiy-ekologik muammolarning oqibat natijasi qanday? 
3.
Markaziy Osiyo orografik tuzilishining o’ziga xos xususiyatlari nimalarda va 
u ijtimoiy-ekologik vaziyatga qanday ta’sir etadi? 
4.
Markaziy Osiyoda tashkil topgan ijtimoiy-ekologik muammolarni aytib 
o’ting. 
5.
Markaziy Osiyo mintaqasining ikdim resurslari nimalardan iborat va ular 
ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishda qanday ahamiyatga ega? 
 
Mavzuga oid asosiy tushunchalar: 
Ijtimoiy ekologiya
- bu uyg’unlashgan fan bo’lib, inson, jamiyat va 
tabiatning o’zaro munosabatlaridagi qonuniyatlar, shuningdek tabiiy, ijtimoiy va 
texnik fanlarining eng muhim qarashlarini umumlashtirgan va yaxlit holda 
muvofiqlashtirgan fan. 
Ekologik muammolar 
–tabiatdan nooqilona foydalanish natijasida 
tabiiy muhit sifatining yomonlashishidan vujudga keladigan noxush jarayonlar. 
Ekologik siyosat
– ilmiy tavsiyalarni hisobga olgan holda, tabiiy 
muhitni muhofaza qilish va uni sog‘lomlashtirishga, tabiiy resurslardan oqilona 
foydalanish va ularni boyitishga qaratilgan harakatlar majmuasi. 
Freon 
– xlor, ftor va ugleroddan iborat zararli gazlar birikmasi. 
Ozon pardasi 
– Yer yuzasidan 25 km balandlikdagi birikkan 
kislorod, ya’ni O
3
gazlaridan tarkib topgan, Yerni ultrabinafsha nurlaridan saqlab 
turadigan gazsimon qatlam.