Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
167 
2) shahar chiqindilarining «qabristoni» sifatida.

Ovchilik va baliqchilik xo’jaliklarini rivojlantirish funksiyasi
orqali muhim 
mahsulotlar yetkazib beradi.

Tarixiy — madaniy funksiyasida qishloq aholisining tabiiy takror barpo 
bo’lishi va uning madaniy — ma’naviy ehtiyojlarini qondirilishini asosiy 
ahamiyat kasb etadi. 
Qishloq joylarning jamiyatda tutgan o’rni, roli va ahamiyati ularning 
bajaradigan vazifalaridan ham ayon bo’ladi. Yuqorida ularning tashqi vazifalari 
aytib o’tildi, xolos. Shunga qaramay, ular turli — tuman va bir —biridan 
farqlanadi. Ularni o’zaro bog’lovchi, uyg’un xolda rivojlanishini ta’minlovchi 
hududiy birikma esa qishloq joylardir. 
Qishloq joylarni geografik o’rganish.
Qishloq joylarni ko’pchilik fan 
tarmoqlari o’rganadi. Ammo, geografiya uchun u «xos» tadqiqot obyektidir. 
Qishloq joylar hududi va unda mujassam bo’lgan barcha voqea — hodisalar 
muayyan bir sharoitlarda vujudga kelgan, shakllangan va o’zining rivojlanish 
qonuniyatlariga ega. Ularning hududiy qirralarini ochib berish, qonuniyatlarini 
aniqlash va xulosalar olish eng avvalo geograflarning vazifasidir.
 
Qishloq joylarni geografik tadqiq etishning metodologik muammolaridan 
biri — uni o’rganishdagi turli yo’nalishlarni o’zaro nisbati va bog’liqligidir. 
Iqtisodiy yo’nalish qishloq joylarni o’rganishda hozirga qadar an’anaviy 
bo’lib kelmoqda. Bunda moddiy ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi 
masalasiga katta e’tibor qaratiladi. Shuningdek, qishloq joylarning boshqa barcha 
elementlarini (xizmat ko’rsatish sohalari, aholi va uning joylashuvi, tabiiy sharoit 
va resurslar) moddiy ishlab chiqarishga ta’siri va ularni iqtisodiy baholash 
masalalari ham o’rganiladi. So’nggi yillarda qishloq joylarni sotsial—geografik 
jihatdan tadqiq etish ishlari kuchaymoqda. Ularni asosiy mazmuni esa qishloq 
joylarning barcha qirralarini aholi va uning turmush sharoitlari va faoliyati nuqtai 
nazaridan baholashga qaratilgan. 

---