Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
165 
Agarda, jamiyatning hududiy tashkil etilishini shartli ravishda shahar va 
qishloq joylarga ajratsak, u holda ularni nafaqat aloxida — alohida, balki kompleks 
va o’zaro aloqadorlikda ilmiy-tadqiq etish mantiqan maqsadga muvofiqdir. 
Qishloq joylar — bu shaharlardan tashqaridagi aholi yashaydigan barcha 
joylardir (Kovalev, 1980). Qishloq joylarga berilgan bunday qisqa va lo’nda 
ta’rifni V.A.Maksimov yanada rivojlantirgani holda uni tabiiy sharoit va resurslar, 
qishloq aholisi va uning o’ziga xos turmush tarzi, odamlar mehnati natijasi — turli
tuman asosiy fondlar, qishloq aholisining ishlab chiqarish faoliyati kabilar bilan 
boyitdi va aloqadorlikda ekanligini tavsiflab berdi (64-rasm). 
Qishloq joylarning 
birlamchi 
ijtimoiy 
vazifalaridan 
biri 
qishloq 
xo’jalik 
maxsulotlarini yetish-
tirishdan iborat. Bu esa 
qishloq xo’jaligi va u 
bilan bog’liq barcha 
ishlab 
chiqarish 
tarmoqlarini avvalroq 
ilmiy 
o’rganilishiga 
asos bo’ladi. Ammo, shunga qaramay, qishloq joylarning asosiy ijtimoiy 
mohiyatini faqatgina, qishloq xo’jaligi yoki qishloq aholisi bilangina tushuntirish 
ham mantiqan to’la ma’no kasb etmaydi. Buning uchun ularning tabiiy, ijtimoiy — 
iqtisodiy, demografik va, xatto, ekologik xususiyatlarini ham to’la qamrab olish 
kerak. Bularning barchasini o’zida mujassam etgan tom ma’nodagi ilmiy 
tadqiqotlar bugungi kun talabiga javob bera oladi. 
Qishloq joylar mavjud barcha belgilari va rivojlanish xususiyatlariga ko’ra 
mintaqaviy tafovutlarga ham ega. Shuningdek, ular turlicha vazifalarni ham 
bajaradilar. Jumladan: 
64-rasm.
Qishloq joylarining tuzilishi va uning elementlarini 
o’zaro aloqadorligi

---