O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi urganch davlat universiteti

4.Mehmonxona majmualarida ish samaradorligini oshirishda xorij tajribasi 
Dunyodagi eng yirik otel Tailandning Pataya shahrida joylashgan ―Ambassador City 
Jomitien‖dir. U 5100 nomerli bo‗lib, 40 gektar atrofidagi maydonni egallaydi. 20 ta eng 
yirik otellarning 13 tasi Las-Vegasda joylashgan. Zamonaviy Las-Vegas alohida yirikligi 
bilan farqlanadi. Yaqindagina eng yirik deb hisoblangan (masalan, 1515 o‗rinli ―Caesuras 
Palace‖) bugun 20 ta eng yirik otellar ro‗yxatiga ham kirmay qoldi. 
Las-Vegas  -  bu  hordiq  sanoatining  umume‘tirof  etilgan  (lideri)  shahari  sanaladi. 
Shaharda  50  ta  kazino  bo‗lib,  ularning  ko‗pi  otel  hududlarida  joylashgan.  Ushbu 
otellardagi apartamentlar o‗lchami va qulayligi jihatidan eng katta va yaxshisidir. Bunda 
mini-basseynlar,  bir  necha  yirik  teleekranlar,  ikki  va  undan  ortiq  xonalar,  holl  va 
yotoqxonalar  oshxona  hamda  barlar  mavjud.  Bunday  apartamentlar  binoning  alohida 
ajratilgan  tomonida joylashtirilgan va shaxsiy band qilib qo‗yilgan joy ya‘ni bron qilish 
xizmatiga ham ega. 
Ko‗pgina kazinoli otel nomerlari badavlat mijozlar uchun maxsus saqlanadi, ularning 
narxi 1000 AQSh dollaridan 25000 AQSh dollarigachadir. Ba‘zan kazinoga keladiganlar 
u yerdagi eng qimmat nomerdan ham kattaroq mablag‗ni tashlab ketadilar. Shuning uchun 
bunday  mehmonxona  xodimlarining  eng  asosiy  vazifasi  avvalo  mijozning  talab  va 
istaklarini  qondirishdan  iborat.  Demak,  xorijiy  mamlakatlar  turizmida  turistik  biznes 
mehmonxonalar  faoliyatini  qo‗llab-quvvatlashga  qaratilgan  bo‗ladi  hamda  u  valyuta 
daromadini  oshirishga  xizmat  qiladi.  Avvalo,  turistik  biznes  Meksikaga  valyuta 

---

 

127 
daromadining 44 % ini, Portugaliyaga 28 % ini, Avstriyaga 23 % ini va Italiyaga 41 % ini 
beradi.  Bu  holatlarni  rivojlangan  va  rivojlanayotgan  mamlakatlar  misolida  to‗liq  ko‗rish 
ularda  mehmonxona  biznesini  amalga  oshirish  borasida  qilingan  ishlarning  yuqori 
ekanligidan  dalolat  beradi.  Ayniqsa,  AQSH,  Yaponiya,  Fransiya,  Turkiya  va  Birlashgan 
Arab Amirliklari kabi quyidagi mamlakatlar turizmi tajribasida mehmonxona biznesining 
samarali yo‗lga qo‗yilgan: 
AQSH  tajribasi.  Mehmonxona  biznesini  tashkil  etishda  AQSHdagi  havo  yo‗llari 
xususiy  sektor  bo‗lib,  ularning  uchtasi  jahondagi  eng  yirik  avialiniyalar  hisoblanadi. 
Turistlarni  tashish  bilan  shug‗ullanadigan  temir  yo‗llar  davlatga  tegishli  bo‗lib,  jahon 
mamlakatlaridagi bugungi kun yutuqlarining barchasi shular tufayli boshlangan.  
Yaponiya  tajribasi.  Yaponiyada  asosan  mamlakatda  joylashgan  mehmonxonalar 
mehmonxona  biznesini  samarali  amalga  oshirishga  xizmat  qilmoqda.  Jumladan,  shahar 
markazidagi  Shinjuko  shahar  zali  va  Tokio  opera  shahar  konsert  zalining  orasida 
joylashgan Shinjuku Astina hotel Tokio mehmonxonasi bo‗lib, unda kundalik kontinental 
nonushta,  24  soatlik  xizmatlar,  maishiy  qulayliklar,  mashinalarni  joylash,  kundalik 
nonushta,  tushlik  va  kechki  ovqat  uchun  ochiq  bo‗ladigan  restoranning  mavjudligi  kabi 
xususiyatlar xos hisoblanadi.  
Turkiya  tajribasi.  Turkiyada  mehmonxonalar  biznesining  asosida  dam  olish, 
hisoblashish  tizimi,  xizmat  ko‗rsatishning  standartlari  va  sifati  yotadi.  Mamlakatda 
turistlar  istalgan    qurort    shaharlarga    borib    dam    oladilar    va    bu    hammaga    manzur  
keladi.    Mamlakatda    bir    mehmonxonani    bir  nechta    filiali  mavjud  va  ular    bir-biridan  
farq  qiladi.  Tashrif  buyurgan  sayyoh  oldiga  katta  tanlash  huquqi  qo‗yiladi  va  bunda  
u    istagan    turdagi    mehmonxona    nomerlarini    band    qila  oladil.    Mehmonxona  
xizmatining    narxi  mehmonxona    yulduzi,  tanlangan  nomeri  va    ovqatlanish    tizimiga  
bog‗liq bo‗ladi. 
 

---

 

128