O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro muxandislik-texnologiya instituti

Yorma zavodlaridagi jarayonlarning umumiy tavsifi
Yorma zavodlarida jarayonlarni tashkil qilish va boshqarish har bir don 
uchun keskin farq qiladi va bu ekinlardan va qayta ishlanadigan yorma turiga 
bog’liq: bu har xil ekin donalarining anatomik tuzilish xususiyatlari va uning 
strukturali – mexanik hamda fizik – kimyoviy xosalari bilan asoslanadi. 
Tayyorlov bo’limida hamma ekin donalari uchun don massasidan begona 
aralashmalarni ajratish ko’zda tutiladi. Gidrotermik ishlov berish muhim 
ahamiyatga ega bo’lib, hamma donlar uchun qo’llanilmaydi. Grechixa, suli, arpa, 
no’xat, bug’doydan tashkari barcha donlar uchun ko’llaniladi. SHoli zavodlarida 
mo’rt sholi mag’zini (yadro) mustahkamligni oshirish uchun gidrotermik ishlov
berish juda afzaldir, bunda Yorma sariq va hatto jigari rangga ega bo’ladi, 
shuning uchun aholi uchun bunday Yorma birlamchi xisoblangan, markaziy 
Osiyo va uzoq Sharqning ayrim mamlakatlarida ko’llaniladi. Grechixa 
zavodlarida va ayrim sholi zavodlarining tayyorlov bo’limida don turkumlari 2 – 
3 va undan ko’p fraktsiyalarida saralanadi, bu esa qayta ishlash samaradorligini 

---

O’zg
 
Varaq
 
Hujjat № 
Imzo 
Sana
 
Bet 
 
 
Sharipov N.Z 
Raximov Sh.
 
 
 
Bajardi: 
Rahbar: 
Donli mahsulotlarni maydalash jarayonini 
avtomatlashtirish 
 
 
 
oshiradi: shuningdek suli zavodlarida ham donni fraktsiyalariga ajratish 
samaralidir. Arpa zavodlarining tayyorlov bo’limiga donni dastlabki qobiq ajratish 
amalga oshiriladi. 
Yorma zavodlarning qobiq ajratish bo’limida bor qobiqli ekinlar uchun
donli qobiq ajratish va ularni alohida: butun mag’z, singan mag’z, oziqa uni, qipiq 
mahsulotlar ajratish uchun keyingi saralash. Mag’z (yadro) keyin meva va urug’ 
qobig’ini aleyron qatlamini olib tashlash uchun qayroqlanadi; sholi Yormasi uning 
tovar ko’rinishini yaxlitlash uchun qo’shimcha silliqlanadi. 
Grechixani qayta ishlashda don turkumlari 5 – 6 fraktsiyaga yirikligi 
bo’yicha saralanadi va ajratib qobiq ajratilgandan keyin butun yormacha – 
mag’zga (yadritsa) va maydalangan mag’z – (prodel) ajratiladi, yormalar 
qayroqlashni talab qilmaydi. 
Maydalangan, dursimon, makkajo’xori va bug’doy yormalari ishlab 
chiqarishda don yirik qismlarga maydalanadi va o’lchami bo’yicha saralanadi.