‘£b e k is t 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi kamilova firuza kuchkarovna kamilov zafarjon kamolovich xalqaro turizm bozori

Ish tajribasi va professionalizm —
sotish kanalini tashkil qilish uchun 
vositachi tanlashning m uhim mezonlaridan biri. Professionalizm, ish- 
ga oid bilim lar, m ahsulotni iste’molchiga yetkazish usullariga ega 
b o ‘lmaslik sotish kanalini samaradorligiga tahdid soladi. M azkur faoli- 
yatda ish tajribasi — bu sohada muhim unsur, vositachining ijobiy yoki 
salbiy ish tajribasi turoperator professionalizm aksi sanaladi.
Vositachi tomonidan egallangan hudud —
vositachining geografik 
ahvolini tavsiflovchi va o ‘z faoliyati bilan m a’lum hududni egallash 
im koniyatini belgilovchi mezon. Shubhasizki, bir agent — jismoniy 
shaxs yirik agentlik bilan taqqoslanganda u egallagan hududni egallay 
olmaydi.
M aqsadli bozorni egallash
— mezon yuqoridagiga biroz yaqinroq. 
U ndan farqi shundaki, u aniq hududga qaratilmagan, balki iste’molchiga 
m oijallangan. U vositachini maqsadli bozorning qancha qismini nazorat 
qilishini ko‘rsatadi.
Vositachining tashkiliy-huquqiy mavqeyi
kanalni shakllantirish usuliga 
ta ’sir ko‘rsatadi. Agar agent jism oniy shaxs b o ‘lsa, u xo‘jalik subyekti 
b o ‘la olmaydi. Shuning uch un bunday agentlik faoliyatidan faqat 
to ‘g‘ridan to ‘g‘ri m arketing kanalida foydalanish mumkin.
Foydalaniladigan sotish usullari va texnologiyalari
turoperatorga 
vositachi tanlashda asosiy m ezonlardan biri sanaladi. Bunda faoliyat 
ratsional va samaraliroq tarzda tashkil qilinadi.
0 ‘zaro hisob-kitob tizimining oddiyligi va ishonchliligi —
mezon 
asosida o ‘zaro hisob-kitobning ishonchliligi va tezligi m uam m olari 
yechiladi. Buning natijasida sotish kanalida sotish tezligi o ‘sadi.

---

fsh reputatsivasi obro‘y i
— baholashda m a’lurn qiyinchiliklarga 
qaram asdan vositachi tanlashda muhim mezon sanaladi. Sotish kanalida 
yom on reputatsiyali vositachidan foydalanish faqat o ‘sha sotish kanaliga 
em as, balki korxonaning umumiy sotish strategiyasiga ham ta ’sir qila- 
di.
Sotish strategiyasining maqsad va vazifalaridan kelib chiqib, berilgan 
m ezonlardan foydalanish sotish kanalini tashkillashtirish uchun vosita- 
chini aniqlash imkoniyatini beradi. Bu bilan bir vaqtda turistik mah- 
sulot uchun u yoki bu sotish kanalini qurishda vositachi sifatini baholash 
m uam m osidan tashqari ularning sonini ham aniqlash kerak. Buni 
aniqlashning uch usuli mavjud:
• tez tarqatish;
- eksklyuziv tarqatish;
- selektiv tarqatish.