O’quv darslik

Qo‘llashga ko‘rsatmalar:
leykopoezni susayishi, aplastik anemiya, havfli 
o‘smalar ximioterapiyasida rivojlanadigan, yuqumli xastaliklar, OITSda 
kuzatiladigan mielodisplastik sindromida.Asosan tomirga kiritiladi. 
Noxush ta’siri:
dispepsiya, anoreksiya, allergiya,gipertermiya. 
FILGRASTIM 
– polipeptid bo‘lib, monotsitlar, fibroblastlar va endoteliy 
hujayralari ishlab chiqaradi. Granulotsitlar kelib chiqadigan hujayralar 
proliferatsiyasi va differensirovkasi bilan bir qatorda voyaga etgan 
granulotsitlarni(neytrofillar) faolligini stimullaydi. Preparat tomir ichiga va teri 
ostiga kiritiladi. Molgramostim qo‘llaniladigan holatlarda ishlatiladi. 
Noxush ta’siri 
kam rivojlanadi. Ba’zan jigar funksiyasini buzilishi, 
allergiya, «suyak»larda og‘riq, dizuriya bo‘lishi mumkin. 
Leykopoezni susaytiruvchi vositalar leykozlarda qo‘llaniladi. Ular 
haqida havfli o‘smalarga qarshi vositalar bo‘limida to‘xtaymiz.
TROMBOTSITLAR AGREGATSIYASI, QON IVISHI VA FIBRINOLIZGA 
TA’SIR KO‘RSATUVCHI VOSITALAR. 
Organizmda gemostaz o‘zaro funksional bog‘liq ikki sistemaning, tromb 
hosil qiluvchi va uni erituvchi (fibrinolitik)larning muvofiq ishlashlariga 
bog‘liq. Tomir jarohatlanganda qon oqish bilan birgalikda tomir torayadi, 
trombotsitlar agregatsiyasi va qonning ivishi kuchayib, tromb hosil bo‘ladi va 
qonash to‘xtaydi. YUqoridagi ikki tizimdan birini buzilishi yo qonashning 
kuchayishiga, yoki tromboembolik jarayonlarning (tromboz) kuchayishiga olib 
keladi. Ana shu o‘zgarishlarni bartaraf etish uchun bu sistemalarga ta’sir etuvchi 
vositalar qo‘llaniladi: 
TROMB XOSIL BO‘LISHGA TA’SIR ETUVCHI VOSITALAR.
 
Ular quyidagi guruhlarga bo‘linadilar:
I.
Trombozlarni davolash va uni oldini olish uchun qo‘llaniladigan vositalar: 
1.
Trombotsitlar agregatsiyasini kamaytiruvchi vositalar (antiagregant)
2.
Qon ivishini kamaytiruvchi vositalar (antikoagulyantlar) 

---

- 539 -
3.
Fibrinolitik vositalar (trombolitik vositalar) 
II.
Qon oqishini to‘xtatuvchi vositalar (gemostatiklar) 
1.
Qon ivishini oshiruvchi vositalar
a)
maxalliy qo‘llash uchun
b)
umumiy (sistemali) ta’sirli 
2.
Antifibrinolitik vositalar