O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Texnologiya ta’liming maqsad va vazifalari: 
Texnologiya ta’limi o’qituvchi rahbarligida o’quvchilar tomonidanbajariladigan aqliy 
va jismoniy harakatlar jarayonidan iboratbo’lib, yakuniy natijada ularning mehnat qurollari, 
vositalari vajarayonlari haqidagi bilimlarini hamda ma’lum sohadagi ishlabchiqarish 
mehnatini bajarish uchun zarur amaliy ko’nikma vamalakalarini egallashlariga, ongli ravishda 
kasb tanlashga hamdajamiyat va shaxs farovonligi yo’lida mehnat faoliyatiga 
qo’shilishlariga imkon beruvchi shaxsiy sifatlarini va tafakkurlarini rivojlantirishga qaratilgan 
o’quv fanidir. 
Texnologiya ta’liming maqsadi: 
-O’quvchilarda umummehnat ko’nikma va malakalarini shakllantirish, ularning 
qiziqishlari, obiliyatlari, kasbiymoyilliklariga ko’ra kasb-xunar turlarini tanlashga asos 
bo’ladigan xislatlarini, umummehnat madaniyatini shakllantirish va rivojlantirish: 
-Xalq xo’jaligining turli sohalari, ularda ishlatiladigan texnika va texnologiya 
to’g’risida bilimlar berish, mehnat faoliyatining turli sohalar bilan amaliy mehnat orqali 
yaqinroq tanishishga imkon yaratish. Ularni xaridorgir mahsulotlar ishlab chiqarish 
texnologiyalariga o’rgatish: 
-Yuqori sinflarda texnologiya ta’limi ishchi mutaxassisliklarining kasbiy faoliyatida 
qo’llaniladigan turli xil asbob-uskunalar, jihozlar, moslamalardan foydalanishni - o’rgatish; 
mexanizasiyalashtirilgan va elektrlashtirilgan vositalar bilan ishlashni; texnologik bilim va 
malakalarni, mehnat qonunchiligi, xavfsizlik texnikasi, sanitariya - gigiena qoidalari 
asoslarini o’rgatish; 
-Turli ishlab chiqarish sohalari mazmuniga taalluqli dastlabki ma’lumotlarni o’rgatish, 
o’lchash-tekshirish asboblaridan, malumotnomalardan foydalana olish, mehnat amaliyotlarini 
bajarish, olingan natijalarni qo’yilgan talablar bilan taqqoslash orqali xulosa chiqarishga 
o’rgatish; 
-O’quvchilarni bilimga intilish va mehnatga muhabbat, mehnat kishisiga nisbatan 
hurmat hissini singdirish, ularni jamoatchilik, Vatanga sadoqat ruhida tarbiyalash; 
-O’quvchilarga 
bozor 
iqtisodiyoti 
qonuniyatlari, 
talablar 
asosida 
sifatli, 
raqobatbardosh is’temol mollari, mehnat mahsulotlari etishtirish va etishtirilgan mahsulotlarni 
is’temolchilarga etkazish vositalarini o’rgatish, ish boshqaruvchi (menejerlik) unsurlarini, 
homiylik, ishbilarmonlik sifatlarini shakllantirib borish va rivojlantirish; 
-Xalq hunarmandchiligi kasblarini o’rgatish orqali xalq milliy ruhini, yashash tarzini, 
an’analarini tiklash va rivojlantirish. Milliy qadriyatlar, tarixiy yodgorliklar, xalq ustalarining 

---

boy merosini o’rgatish va ulardan o’z amaliy faoliyatlarida foydalanish ko’nikmalarini 
mustahkamlash; 
-Texnologiya ta’limi va kasbgacha tayyorlash jarayonlaridan axborot texnologiyalari 
va kompyuter texnikasi, yangi texnologiya va jihozlarning qo’llanilishi sohalarini zamonaviy 
talablar darajasida va jahon tajribalariga mos holda o’rganishlarini ta’minlash. 
Texnologiya ta’limi va kasblarga yo’naltirish jarayonlari oldiga qo’yilgan yuqoridagi 
vazifalarning bajarilishini nazorat qilish ushbu ta’lim standarti vositasida amalga oshiriladi. 
Texnologiya ta’limi standarti umumiy o’rta ta’lim maktablarida texnologiya ta’liming tayanch 
mavzusi hamda bitiruvchilarning texnologiya ta’limi va kasb tanlashga tayyorgarlik darajasini 
belgilovchi me’yorlar majmuasi bo’lib, u davlatning ta’lim sohasidagi me’yoriy hujjati 
hisoblanadi. Davlat ta’lim standartida belgilab qo’yilgan ko’rsatkichlarga erishish davlat 
tomonidan talab qilinadi va o’z navbatida bu ko’rsatkichlarga erishish uchun zarur bo’lgan 
ta’lim olish imkoniyatlari ta’minlanadi. 
O’quvchilar ta’minlanishi zarur bo’lgan texnologiya ta’limi va kasblarga yo’naltirish 
ta’limi mazmuni umumiy o’rta ta’lim maktablarida o’quvchilarga beriladigan texnologiya 
ta’limi mazmuni negizini ifodalaydi Ushbu ta’lim mazmuni har bir hududda mavjud bo’lgan 
ishlab chiqarish sohalari mazmuniga mos holda o’quv dasturi va darsliklarni yaratishda asosiy 
mezon vazifasini bajaradi va uni amalga joriy etish uchun xizmat qiladi. 
 
1-4sinflarda ko’rsatilgan har bir bo’limlar yuzasidan 5 ta yo’nalish uchun alohida 
egallashlari lozim bo’lgan bilim, ko’nikma va malakalar dasturga asosan o’qitiladi. 
Dasturdagi mehnat yo’nalishlari bo’yicha mashgulotlarni tashkil qilish va o’tkazish 
ketma-ketligi mahalliy sharoit va imkoniyatlar hisobiga olingan holda o’qituvchi tomonidan 
hal qilinadi. 
Texnologiya ta’liming barcha yo’nalishlari bo’yicha amaliy mashg’ulotlar 5 va 6-
sinflarda 6 kundan, jami 24 soat, 7-sinfda 10 kun, jami 40 soat va 8-sinfda 16 kun, jami 96 
soat rejalashtirilgan bo’lib, ular o’quv yilining yozgi, bahorgi va qishki amaliy mashg’ulotlar 
davrida-o’qituvchining tanlashi asosida o’tkaziladi. Qishloq xo’jaligi asoslari yo’nalishi 
bo’yicha amaliy mashgulotlar o’quv yilining tegishli mavsumlarida o’tkaziladi. 
Amaliy mashg’ulotlarining maqsadi - o’quvchilarga o’rgatilayotgan bilim, ko’nikma 
va malakalarni bevosita ijtimoiy foydali va unumli ishlab chiqarish mehnat jarayonida 
(ustaxonada, fermada, korxonada, tashkilot, muassasa, jamoa xo’jaligi ekinzorlarida yoki 
hunarmand usta huzurida) mustahkamlashni bozor munosabatlari qoidalari asosida tashkil 
qilishdan iborat.